Lê Diễn Đức – Từ chuyện xe cộ đến hai thái cực của nền giáo dục Hoa Kỳ và Trung Quốc

__Đọc cho hết bài rồi hẳn comment.

__Nguồn : Talawas

__Nguồn : http://ttngbt.blogspot.com/2009/09/le-dien-uc-tu-chuyen-xe-co-en-hai-thai.html

Về những cái hay trong hệ thống giáo dục của Hoa Kỳ có lẽ kể cả ngày không hết.​

Chính vì vậy, trong tất cả các cuộc thăm dò, cho dù Top 100, Top 50 hay Top 25 các trường đại học xuất sắc nhất thế giới, Hoa Kỳ vẫn đứng đầu bảng một cách vượt trội. Trong Top 100 -The Best Universities năm 2008, trong 20 trường đầu tiên, Hoa Kỳ có 13 trường, Anh quốc có 4 trường, Úc có 1 trường, Nhật có 1 trường và Canada có 1 trường. [1]

Các trường đại học ở Hoa Kỳ không chỉ bao gồm giảng đường, các phòng thí nghiệm, ký túc xá, mà còn có những trung tâm nghiên cứu, sáng chế lớn, nơi đặt hàng của các nhà sản xuất muốn có sản phẩm mới cho xã hội. Các trường y có bệnh viện chuyên ngành hiện đại, thậm chí có cả một hệ thống mười mấy bệnh viện bệnh như ở thành phố Houston, tiểu bang Texas. Vào trường đại học ở Hoa Kỳ ta có cảm giác như đi vào một thành phố nhỏ với đủ các loại hình sinh hoạt, học tập, dịch vụ, giải trí…

Trong bài này, tôi chỉ muốn nói về một thứ duy nhất, rất đặc thù của Hoa Kỳ trong các trường tiểu học và trung học. Đồng thời qua nó, tôi muốn đưa ra một hiện tượng lạ khác, trái ngược, nhưng phổ biến ở Trung Quốc, một quốc gia đang có tham vọng đuổi kịp Hoa Kỳ về tiềm lực kinh tế vào những năm 2025-2030.

School Bus ở Hoa Kỳ

Ai sống ở Hoa Kỳ, nhất là có con nhỏ đều biết, trên 50 tiểu bang của nước này được sử dụng một loại xe buýt (School Bus) thống nhất, giống nhau, để đưa và đón học sinh trường tiểu học và trường trung học. Học tập của các em từ tiểu học đến hết trung học trường công là hoàn toàn miễn phí, cho nên việc đưa đón học sinh cũng vậy.

Trong một khu dân cư dù lớn hay nhỏ, ở thành phố nhộn nhịp hay vùng xa ít người, đều có một điểm hay nhiều điểm cố định (Bus Station) để các em học sinh tập kết lên, xuống xe vào giờ quy định, thường không xa chỗ ở, đi bộ từ nhà tới bến nhiều lắm là từ 5 đến 10 phút. Các em học sinh tự giác xếp hàng trật tự, khi xe đến, ai đứng trước lên trước.

Đây là loại xe sơn màu vàng, có nút tự động dùng để điều khiển bảng dừng (stop arm) nằm phía bên trái người lái xe. Khi xe dừng, người lái xe ấn nút, một bảng hiệu “STOP” màu đỏ, chữ trắng như một cái tai voi chìa ra ngoài, cùng với ánh đèn hiệu chớp liên tục.

Vào thời gian này, xe hơi ở phía trước, phía sau, bên trái, hoặc phải, kể cả xe cảnh sát, tất cả đều phải dừng lại. Tổng thống Hoa Kỳ nếu đi ngang cũng không có ngoại lệ. Khi người lái xe buýt tin rằng các em học sinh đã lên, xuống an toàn, mới khép bảng hiệu “STOP” lại và bấy giờ các xe khác mới được phép tiếp tục lăn bánh.

Đôi khi vì trục trặc gì đó, do ngủ quên chẳng hạn, không kịp ra xe buýt, tôi phải tự đưa các con tới trường. Ở ngã ba hay ngã tư, ngay chỗ rẽ vào trường học, vào giờ học sinh đến lớp hay lúc tan trường, tôi đều thấy có một xe cảnh sát đứng điều khiển xe qua lại, ưu tiên cho xe ra vào trường trước. Tôi thầm nghĩ rằng, trên 50 tiểu bang, hàng ngày có biết bao nhiêu cảnh sát làm việc này, đúng là tiền núi! Về sau, tôi mới biết, ngoài nguồn tiền được rót từ ngân sách liên bang, tiểu bang, tiền thu thuế bất động sản (là khoản tiền rất lớn, thu hàng năm) của địa phương nào thì được chuyển vào ngân sách giáo dục của địa phương đó. Tôi thấy đây là phương pháp hỗ trợ giáo dục đáng khâm phục.

Để hình dung được phần nào về mức độ đầu tư cho giáo dục tiểu học và trung học, tôi đưa ra ví dụ về quận (county) Cumming, tiểu bang Georgia nơi các con tôi học. Với chỉ trên 5 ngàn dân cư ngụ, vậy mà ngân sách giáo dục của quận, được trường thông báo tới phụ huynh, cho niên khóa 2006-2007, hơn 800 triệu đôla! Ở các trường tiểu học của quận này, ngoài các tiện nghi bình thường như nhà ăn, thư viện, các sân đấu bóng, sân chơi, sân khấu biểu diễn, trang bị máy vi tính, các bảng đen trong lớp và phấn viết được trang bị bằng bảng và bút điện tử…

Trẻ em được ưu tiên hạng nhất trong xã hội Hoa Kỳ. Đối xử xấu với trẻ em là đụng vào tabu cao nhất, sẽ bị dư luận lên án nghiêm khắc và luật pháp trừng trị rất khắt khe.

Tất cả những điều nói trên chứng tỏ sự quan tâm, bảo vệ rất lớn và chu đáo của gia đình, xã hội và nhà nước đối với thế hệ tương lai.

Khi mới sang Mỹ lần đầu, nhìn thấy School Bus dừng phía bên kia đường, trong khi tôi ở hướng ngược lại, nên tôi chỉ cho xe chạy chầm chậm lại. Lúc ấy người quen đi cùng nói tôi dừng ngay lập tức nếu không muốn bị cảnh sát phạt. Đừng tưởng không nhìn thấy cảnh sát tại chỗ, ai đó định “phá rào”, thì hãy coi chừng con mắt của người đi đường hoặc của người lái xe buýt. Họ chỉ cần lấy điện thoại bấm 911, báo số xe vi phạm, thế là người lái xe đó ra tòa, mất bằng lái, bị phạt tiền và còn có thể bị đi lao động công ích nữa. Trong trường hợp xe mượn, chủ xe có thể bị vạ lây, xe bị ghi vào dữ liệu của hệ thống vi tính toàn liên bang. Giá mua bảo hiểm xe tăng tỷ lệ thuận với số điểm an toàn của xe bị mất, là một trong những cách thức làm người lái cẩn trọng hơn, vì đánh thẳng vào túi tiền. Ở Hoa Kỳ không có bằng lái xe coi như cụt hai chân, không còn đi đâu làm ăn gì được nữa!

Quan sát nhiều nước, tôi có thể không đắn đo gì để khẳng định Hoa Kỳ là một đất nước của sự thượng tôn pháp luật. Những người công dân lương thiện bình thường rất có ý thực tôn trọng các quy định của luật pháp, chẳng ai dại gì rước họa vào thân.

Xe hơi con ở Trung Quốc

Đi qua Trung Quốc, tới các vùng quê hay thị trấn, ta rất dễ bắt gặp chuyện lạ, chướng mắt. Khi thấy những chiếc xe hơi con sang trọng chạy qua, các em học sinh đứng lại và dơ tay chào theo nghi thức của đội viên thiếu niên.

Tôi không nghĩ rằng, các em làm việc này tự giác. Chắc chắn phải có sự dạy bảo, khuyên răn của các bậc cha mẹ hoặc thầy cô giáo.

Thật là vô lý và đáng xấu hổ! Những quan chức thời cộng sản sử dụng tiền thu được từ mồ hôi lao động của những người dân bình thường để mua sắm xe hơi sang trọng.Tiêu chuẩn của họ được đảng và nhà nước đãi ngộ như thế. Xe hơi, với họ, như là phương tiện chứng tỏ khả năng, uy tín và đẳng cấp của mình. (Ở Việt Nam thời trước 1975 phân xe theo cấp bậc, chức vụ nào đi xe Volga, chức vụ nào đi Lada, thời nay thì Mercedes, Toyota, v.v…)

Điều gì nói lên ở đây? Các em có thể chào cờ tổ quốc, chào cha mẹ, thầy cô giáo, nhưng tại sao buộc các em phải chào, phải kính trọng các quan chức đi xe hơi? Vì sao giá trị của trẻ thơ bị coi thường như vậy ở Trung Quốc?

Các em còn nhỏ, chưa đủ nhận thức việc mình phải làm, cho nên điều này gây tác hại lớn về mặt tâm lý, hủy diệt tư duy của trẻ.

Chính sách giáo dục của một quốc gia quyết định đạo đức, văn hóa hành xử của con người và là nền móng phát triển của thế hệ tương lai. Mà con người lại là yếu tố quyết định toàn bộ cấu trúc và linh hồn của xã hội. Cho nên, có câu “giỏ nhà ai, quai nhà nấy” hay “đời cha ăn mặn, đời con khát nước” là vậy!

Trong một bản tin gần đây trên báo chí, người ta nói đến nhà đầu tư Hoa Kỳ Warren Buffett, người được tạp chí Fobers xếp hạng nhì năm 2009 với tài sản 37 tỷ đôla trong danh sách những người giàu nhất thế giới. Warren Buffett nổi tiếng là một trong những người bỏ nhiều tiền nhất thế giới (bên cạnh Bill Gates) cho các hoạt động từ thiện, đặc biệt trong lĩnh vực nâng cao đời sống và chữa trị dịch bệnh cho trẻ em của các nước nghèo. Thế nhưng, ông chẳng cần phải phô diễn. Vợ chồng ông có cuộc sống giản dị, hàng ngày ông đi làm bằng chiếc xe hơi đời cũ và vẫn ở trong ngôi nhà mà ông mua cách đây 50 chục năm với giá 31.500 đôla. Warren Buffett cũng nổi tiếng là nhà hùng biện với nhiều câu nói được xem như kinh điển đối với những người chơi cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Trung tâm Wall Street được ông định nghĩa là “nơi duy nhất mà những người đến đây bằng xe Rolls-Royce để nghe tư vấn từ những người đi bằng xe điện ngầm”.

Cho nên, tôi nghĩ rằng, cho dù hai, ba thập niên nữa, Trung Quốc với 1,3 tỷ dân, có thể trở thành tiềm lực kinh tế hàng đầu thế giới, ngang ngửa, thậm chí hơn cả Hoa Kỳ về tổng thu nhập (chỉ về tổng thu nhập thôi!), nhưng còn lâu, rất lâu nữa mới có thể đạt được một xã hội văn minh và có hệ thống giáo dục tốt, nhân bản như ở Hoa Kỳ và các cường quốc châu Âu. ■


[1] : Ranking 2008 TOP 100 của QS-Topuniversities – http://www.topuniversities.com/worlduniversityrankings/results/2008/overall_rankings :

1) HARVARD University - USA
2) YALE University - USA
3) University of CAMBRIDGE - Anh quốc
4) University of OXFORD – Anh quốc
5) CALIFORNIA Institute of Technology – USA
6) IMPERIAL College London – Anh quốc
7) UCL (University College London) – Anh quốc
8) University of CHICAGO – USA
9) MASSACHUSETTS Institute of Technology – US
10) COLUMBIA University - USA
11) University of PENNSYLVANIA - USA
12) PRINCETON University - USA
13) DUKE University - USA
14) JOHNS HOPKINS University - USA
15) CORNELL University - USA
16) AUSTRALIAN National University – Úc
17) STANFORD University – USA
18) University of MICHIGAN – USA
19) University of TOKYO – Nhật Bản
20) MCGILL University – Canada

 

cái gì thế

 

cái này có thật không hả bác, hay là cách điệu quá lên............Như ở VN đi ô tô lên các khu vực miền núi ấy, cả làng chạy ra xem ấy.......

 

Tụi Tàu vô lý thật

 

GD TQ mà đòi so với US-UK
Btw,Top 20 trường lọt thỏm đc 1 em châu Á

 

Tớ thuộc hạng chống Tàu nhưng đọc wa thấy bài trên ca ngợi thằng Mỹ quá đáng.

Trẻ em da đen và da màu có đc đối xử bình đẳng như trẻ da trắng ko. Và tiền đầu tư cho giáo dục là vì ba mẹ của đứa trẻ làm việc ở tiểu bang đó đóng thuế rất nặng chứ ko phải là free.

Ở Tàu hay VN nhận tiền dưới bất kỳ hình thức nào đều bị xem là nhận hối lộ nhưng ở Mỹ LOBBY là hợp pháp

 

Tôi nghe nói đại học Thanh Hoa Thượng Hải cũng là 1 trường top mà , đâu đến nỗi ta.

nghe 1 anh Trung Quốc trước làm chung có nói là lối sống Thượng Hải khác phần còn lại của Trung Quốc

 

Cái này là đúng bọn TQ có giàu có mạnh thì người khác vẫn xem thường dân tộc bọn nó . Vì bọn này ko có truyền thống dân tộc cao quý, ko xem trọng con người . 1 ví dụ khác như là Korea và Japan , Korea có thể nói hiện nay kinh tế phát triển và giàu có ko thua ỳi Japan . Nhưng thế giới người ta luôn kính trọ Japan hơn, vì bọn nó có truyền thống văn hóa tốt , lun xem trọng con người và tư chất đạo đức hơn hẳn bọn Korea . Có bao h thấy Japan sang VN để kiếm vợ ko ? hay là chỉ thấy toàn Korea , Taiwan... Cho nên giàu có về KT là 1 chuyện còn phẩm chất dân tộc lại là 1 vấn đề khác .

 

VN thì hơn cái quái gì Trung Quốc

Giả sử NV đã có con , và con của NV năm nay đang học tiểu học , và giả sử ông Nguyễn Thiện Nhân đến dự khai trường có con NV học

Thì đảm bảo 100% rằng từ 1 tuần trước mỗi buổi chiều NV lại phải chở con đến trường để tập tành cách vẫy cờ , cách hoan hô , đội hình đội ngũ (nếu là con gái dễ thương thì còn phải tập cách dâng hoa cho bộ trưởng )

Và khi ô tô của bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân đến thì con NV chả phải đứng nghiêm giơ tay chào, hoặc vẫy cờ và hoan hô nhiệt liệt , nhe hết răng sún ra cười nhiệt tình ấy chứ

 

^: Bài nào so sánh GD VN với TQ thế ?
Anw , sao NV tụt mất 11k bài thế này ?

 

thế ở Mỹ khi tổng thống thăm trường thì ko cần tập cũng ko cần vẫy cờ đâu nhỉ, cũng ko cần tập tặng hoa, cứ lên đưa đại

Mỹ và Châu Âu có sang Nhật kiếm vợ lúc các nước này còn nghèo ko???

Nhật có truyền thống cao quý thì nó xâm chiếm nguyên cái Châu Á trong WW 2 làm j. Phát xít Nhật dã man ko kém Đức đâu nhé. Đức cho hơi ngạt hoặc xử bắn còn bọn Nhật chém cho gần chết rùi để đó chết từ từ hoặc thiêu sống.

Nhật còn nổi tiếng về việc bắt phụ nữ Hàn và Tàu làm nô lệ tình dục cho lính của nó trong WW 2

Tương tự LOBBY c3ua Mỹ thì Yakuza của Nhật nếu đóng thuế đầy đủ thì được hoạt động hợp pháp

 

University of TOKYO – Nhật Bản

Trường này bọn Nhật nó gọi là Todai .

 

Đây ! Đây chính là cái tôi muốn nói

Ở bài viết đầu tiên , NV so sánh rằng trẻ em TQ kính trọng các quan chức nhà nước đi xe hơi !

Và ở Mỹ thì sao ? Ồ ! Dĩ nhiên những đứa trẻ cũng bị bắt phải kính trọng các quan chức nhà nước đi xe hơi

Thế thì nền giáo dục TQ với Mỹ khác quái gì nhau mà bảo là 2 "thái cực" ?