Trăm năm làm ngọt thay đường

Trăm năm làm ngọt thay đường

Chất làm ngọt nhân tạo là một phát minh chứa đựng mọi điều tuyệt vời về đường mà (dường như) không đi kèm những hệ quả của việc tiêu thụ đường.

Chất làm ngọt nhân tạo (artificial sweetener) là tên gọi chung của các phụ gia thực phẩm có khả năng tạo vị ngọt cho thức ăn hoặc đồ uống. Chúng ngọt hơn đường saccharose từ 200 đến 700 lần và không chứa calo, vì cơ thể không thể chuyển hóa các chất này thành năng lượng.

Vẫn còn đó tranh cãi về độ an toàn của các hợp chất tạo ngọt và cuộc đối đầu không hồi kết giữa ngành công nghiệp thực phẩm sử dụng chúng với các cơ quan quản lý, mà ví dụ mới nhất là cảnh báo "có thể gây ung thư" của WHO về chất tạo ngọt aspartame.




Lược sử chất tạo ngọt

Bạn có thể tìm thấy chúng ở hầu hết mọi nhà hàng và siêu thị trên khắp nước Mỹ: những gói giấy nhỏ màu xanh lam, vàng hoặc hồng chứa đường ăn kiêng với các nhãn hiệu Equal, Splenda hoặc Sweet'N Low.

Trong hơn một thế kỷ kể từ lúc nó được tìm thấy lần đầu, chất làm ngọt nhân tạo đã trở thành một phần trong trải nghiệm ăn uống của người dân Mỹ và lan ra toàn cầu qua các sản phẩm chế biến sẵn.

Có một trùng hợp thú vị là các chất làm ngọt nhân tạo phổ biến hiện nay đều được phát hiện một cách tình cờ. Phát hiện sớm nhất được ghi nhận là vào năm 1878 với công lao thuộc về nhà hóa học người Nga Constantin Fahlberg, khi đó đang làm việc tại một phòng thí nghiệm của Đại học John Hopkins (Mỹ).




Một ngày nọ trong lúc dùng bữa, Fahlberg nếm thấy vị ngọt bất thường trên những đầu ngón tay mà ông quên rửa sau khi tiếp xúc với các hóa chất.

Ông tức tốc đến chỗ làm nếm thử tất cả những thứ mình từng chạm vào và tìm ra thủ phạm là benzoic sulfimide - một dẫn xuất từ nhựa than đá. Fahlberg đặt tên cho chất này là saccharin, trong tiếng Latin có nghĩa là "đường".

Đến những năm 1950, thị trường biết đến một chất làm ngọt khác là cyclamate cùng với sự bùng nổ của đường ăn kiêng thương hiệu Sweet’N Low.



Nhưng Wiley chưa bỏ cuộc: ông lập luận rằng vì saccharin tồn tại trong quá nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn phổ biến, một người tiêu dùng trung bình ở Mỹ sẽ tiêu thụ lượng chất làm ngọt nhiều hơn mức khuyến nghị của các nhà khoa học mà không hề hay biết.

Kết quả là từ năm 1912 các nhà quản lý thực phẩm ở Mỹ xem saccharin là chất tạp nhiễm (adulterant) và cấm sử dụng trong thực phẩm chế biến sẵn. Dù vậy saccharin vẫn được phép bán trực tiếp đến người tiêu dùng và tiếp tục là sản phẩm thay thế đường phổ biến.

Đường chông gai đến bao tử

Trong khi cấu tạo hóa học của các chất tạo ngọt vẫn vậy, nhận thức về chúng đã trải qua nhiều biến động với những thay đổi chóng mặt.

Trong lịch sử hơn 100 năm của mình, saccharin đã từng được xem là một tai nạn trong phòng thí nghiệm, một loại thuốc kỳ diệu, một chất gây ung thư nguy hiểm, và một vấn đề chính trị gây tranh cãi.

Lệnh cấm saccharin nửa vời của Mỹ năm 1912 đại diện cho thế bế tắc giữa các cơ quan quản lý và ngành công nghiệp sản xuất chất làm ngọt nhân tạo.

Không bên nào thống nhất được định nghĩa thế nào là "có hại", chứ đừng nói đến bằng chứng khoa học không thể chối cãi để chứng minh saccharin có hại hay không.

"Cũng chính bởi không có thử nghiệm khách quan nào tồn tại, bất kỳ dữ liệu thử nghiệm nào đều mặc nhiên gây tranh cãi" - trang Science History nhận xét.




Năm 1958, Quốc hội Mỹ thông qua "Điều khoản Delaney" yêu cầu FDA cấm sử dụng các chất gây ung thư trong thực phẩm. Một quy định nghe có vẻ rất hiển nhiên (ai lại muốn ăn đồ gây ung thư?) nhưng về sau lại gây ra nhiều tranh cãi: các nhà lập pháp đã đánh giá thấp lượng dữ liệu cần thiết để tuyên bố một cách dứt khoát chất nào là chất gây ung thư.

Khác với thời của Fahlberg, ngành khoa học sức khỏe nửa sau thế kỷ 20 đã bắt đầu nghiên cứu các tác động ít hiển nhiên và lâu dài hơn lên cơ thể, với các nhóm đối chứng khác nhau để đo lường nhiều biến số.

Nghiên cứu theo cách này tạo ra dữ liệu có giá trị nhưng đồng thời cũng phức tạp hơn: một chất không còn có thể được dán nhãn đơn giản là "chất độc" hoặc "không phải chất độc" như trước, và việc diễn giải kết quả nghiên cứu cũng vì thế mà trở nên rắc rối hơn.

Năm 1972, FDA loại bỏ saccharin khỏi danh sách các chất phụ gia thực phẩm "nhìn chung được công nhận là an toàn" sau khi một nghiên cứu của Trường y Đại học Wisconsin cho thấy tỉ lệ ung thư bàng quang cao hơn ở những con chuột tiêu thụ saccharin hằng ngày.

Peter B. Hutt, trưởng cố vấn pháp lý của FDA khi đó, tuyên bố chắc nịch: "Nếu sản phẩm có chứa chất gây ung thư thì dù (ngưỡng an toàn) là 875 chai hay 11 chai/ngày cũng sẽ bị loại khỏi thị trường."

Điều ngọt ngào tiếp theo

Năm 1977, một lệnh cấm saccharin chính thức có hiệu lực và chỉ trong vòng một tuần sau đó, Quốc hội Mỹ nhận được hơn 1 triệu lá thư phản đối. Sự phản ứng dữ dội của công chúng đối với một quy định mà nhiều người xem là sự can thiệp quá mức của chính phủ vào đời sống cá nhân khiến Quốc hội phải chặn lệnh cấm của FDA và ban hành đạo luật thay thế trong cùng năm.

Đạo luật nghiên cứu và dán nhãn saccharin yêu cầu mọi sản phẩm chứa saccharin phải có nhãn cảnh báo trên bao bì và tạm hoãn mọi hành động của chính quyền nhằm loại bỏ saccharin ra khỏi thị trường trong hai năm để các công ty có thời gian nghiên cứu về độ an toàn của nó.

Hưởng ứng động thái này, doanh số Sweet'N Low tăng vọt ở Mỹ trong thời gian sau đó và đến năm 1979 đã có 44 triệu người Mỹ tiêu thụ saccharin hằng ngày.




Tuy nhiên, đến cuối cùng, saccharin vẫn bị lật khỏi ngai vàng của nó, dù không phải do quy định của chính phủ (ít nhất là không phải một cách trực tiếp).

Chính mối đe dọa của một lệnh cấm saccharin lơ lửng trên đầu đã khiến các nhà sản xuất tìm kiếm các giải pháp thay thế, và một thế hệ chất làm ngọt nhân tạo mới đã ra đời và nở rộ.

Năm 1965 aspartame được phát hiện; năm 1976 là sucralose; và mới đây nhất vào năm 2002 là neotame - hợp chất ngọt hơn đường từ 7.000 đến 13.000 lần. Ngày nay, saccharin - một thời là vị vua không thể tranh cãi của các chất làm ngọt nhân tạo - đã tụt hậu và bị thay thế bởi thứ ngọt ngào tiếp theo.






Theo tạp chí Smithsonian, câu hỏi aspartame có an toàn hay không là vấn đề gây tranh cãi hơn 40 năm qua. Năm 1999, tạp chí y khoa The Lancet ghi nhận có khoảng 6.000 website nhắc đến aspartame và cho rằng chất này liên quan đến bệnh đa xơ cứng, bệnh lupus ban đỏ, hội chứng Chiến tranh vùng Vịnh, hội chứng mệt mỏi mãn tính, bệnh u não, đái tháo đường và nhiều bệnh khác.

Các nhà nghiên cứu của Lancet cho biết hầu như không có trang web nào trong số đó đưa ra bằng chứng rõ ràng, thay vì những tin dạng "lời đồn" về ảnh hưởng của aspartame.

Giles Yeo, giáo sư về thần kinh học phân tử tại Đại học Cambridge, cho rằng: "Cho đến nay, chưa có bằng chứng thuyết phục nào cho thấy aspartame có hại cho chúng ta trong phạm vi liều lượng đang sử dụng.

"Mọi người hỏi: Aspartame có hại cho tôi không? Và câu hỏi là, so với cái gì? Uống nước có tốt hơn uống thứ gì đó có aspartame không? Tất nhiên rồi" - ông nói với The Telegraph.

Theo Yeo, cách đơn giản nhất để dập tắt những tranh cãi về aspartame là dựa vào bằng chứng khoa học chắc chắn. Khuyến cáo mới nhất từ WHO được tờ báo Anh đánh giá chỉ là "bước mới nhất" trong cuộc tranh cãi, hay đúng hơn là chuyện đối đầu giữa các ngành kinh doanh với tuyên bố khoa học đã kéo dài mấy chục năm qua.

Cuộc chiến triệu đô

Bà Marion Nestle - chuyên gia về sinh học phân tử, người theo dõi các nghiên cứu được tài trợ bởi các công ty thực phẩm và đồ uống - cho biết:

"Chiến thuật đầu tiên họ làm là gieo rắc nghi ngờ đối với tuyên bố khoa học, rằng nghiên cứu này không đủ thuyết phục. Sau đó, họ sẽ tấn công các nhà khoa học, nói rằng họ có mưu đồ riêng, hoặc không làm khoa học tốt. Đồng thời, các công ty sẽ vận động hành lang để đảm bảo cơ quan chức năng không bỏ sản phẩm của họ".

Hàng tỉ người tiêu dùng trên toàn thế giới cũng có thể vô tình hay cố ý hậu thuẫn cho các công ty này. Sẽ luôn có đủ tín đồ của nước ngọt có ga không đường, những người nhất quyết muốn sản phẩm được duy trì.




IARC không phải là một cơ quan về an toàn thực phẩm" - Frances Hunt-Wood, tổng thư ký hiệp hội, nói. Họ yêu cầu không được kết luận gì cho đến khi toàn văn nghiên cứu được công bố công khai.

Các hiệp hội và cả doanh nghiệp sản xuất đồ uống cũng đang được bảo vệ bởi các cơ quan chức năng. So với khuyến cáo của WHO, việc các cơ quan có thực quyền này cho phép tiếp tục sử dụng aspartame chính là cơ sở pháp lý lớn nhất và duy nhất cần thiết với các công ty.

Với Erik Millstone - giáo sư chính sách khoa học tại Đại học Sussex, Anh - điều này không nói được gì ngoài tính "quán tính của thể chế". Ông cho rằng trong các vấn đề, cơ bản là các cơ quan chức năng không muốn thừa nhận rằng họ đã mắc sai lầm trong quá khứ.

Cơ quan Nghiên cứu ung thư Vương quốc Anh cũng như tất cả các cơ quan quản lý ở 90 quốc gia khác cho phép sử dụng aspartame khẳng định rằng chất này an toàn để sử dụng theo liều lượng đã xác nhận.

FDA Mỹ khẳng định không đồng ý với WHO rằng aspartame có khả năng gây ung thư. FDA cho rằng các nghiên cứu được trích dẫn để đi đến kết luận này có "những thiếu sót đáng kể".

Không có dấu hiệu nào cho thấy tuyên bố của WHO khiến cuộc tranh luận về tính aspartame ngã ngũ. Về phía các doanh nghiệp sản xuất nước ngọt, dĩ nhiên, đây sẽ là cuộc chiến để bảo vệ ngành hàng trị giá 428 tỉ USD mà họ không muốn thua.

Thật khó để biết cuộc chiến về aspartame sẽ diễn ra và kết thúc như thế nào sau tuyên bố gây "chiến tranh" ngày 14-7. Những người ủng hộ aspartame chắc chắn sẽ chỉ trích đây là nghiên cứu khoa học tồi.


https://tuoitre.vn/tram-nam-lam-ngot-thay-duong-20230725111043057.htm

p/s: vài lời chia sẽ:
WHO cũng như IMF bên kinh tế, IAEA bên môi trường, đều là các tổ chức khoa học đã chọn phe
Ai cũng bảo nước ngọt toàn đường hoá học nhưng thật ra đường ngô, đường mía là chủ yếu
Đường hoá học xuất hiện nhiều trong các sp được gắn mắc "heo thì"
Và WHO cũng như IMF và IAEA đều là những bậc thầy về các con số

 

Cỏ tạo ngọt an toàn ko các fen?

 

Dài quá vậy...

 

Lịp pẹ nước phóng xạ chưa xong còn thêm vụ này hả

 

Trong gay vi en còn nhiều chuyên gia về đường hóa học và đường tự nhiên mà, tôi chỉ mở topic cho mọi người xem và đánh giá thôi

 

Steviol glycoside thì chưa biết, cứ dùng đại đi, có gì thì 50-100 năm nữa là biết thôi

 

Nấm ka ah, chúng ta chỉ có 02 năm thôi, ko có nhiều thời gian đến 50 năm đâu
http://gamevn.com/threads/vne-18-ty-usd-von-fdi-rot-vao-viet-nam-trong-8-thang.1569226/

 

Ý là cỏ gianh? Hay như quả thần kỳ amazing fruit thì bị các hãng thực phẩm tạo ngọt nhân tạo loại biên luôn thì phải, hoặc bị lobby cấm sử dụng chứ cũng chẳng có nghiên cứu nào gây hại cả. nhìn chung thì các tổ chứng lớn sừng sỏ dã nhau là chủ yếu, nếu có nghiên cứu cũng chỉ là có tính liên quan chứ nghiên cứu nhân quả e rằng khó. đầu tiên là tiền đâu. Mà như vụ dioxin nói thế thôi chứ có thằng nào chứng minh nhân quả đâu, chứng minh liên quan thì chắc có thể làm được. Chứ ko vn kiện xong từ lâu rồi

 

Tư bẩn éo công bố lấy gì biết

 

Ngay trong tư bản cũng phân thành 2 thế lực đối kháng, đều sử dụng khoa học làm công cụ để đấu tố nhau:

-FDA -Food and Drug Administration – Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm. Đây là cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ được thành lập vào năm 1906 chịu trách nhiệm chính cho việc bảo vệ và thúc đẩy sức khỏe cộng đồng, theo phe ủng hộ đường nhân tạo và các tập đoàn đồ uống có gas
-Tổ chức Y tế Thế giới (tiếng Anh: World Health Organization - WHO )một cơ quan chuyên môn của Liên Hợp Quốc, WHO đóng vai trò thẩm quyền điều phối các vấn đề sức khỏe và y tế cộng đồng trên bình diện quốc tế, theo phe đường tự nhiện và các tập đoàn sản xuất thực phẩm heo thì

Combat nhau suốt 40 năm nay:
FDA Mỹ khẳng định không đồng ý với WHO rằng aspartame có khả năng gây ung thư. FDA cho rằng các nghiên cứu được trích dẫn để đi đến kết luận này có "những thiếu sót đáng kể".

Không có dấu hiệu nào cho thấy tuyên bố của WHO khiến cuộc tranh luận về tính aspartame ngã ngũ. Về phía các doanh nghiệp sản xuất nước ngọt, dĩ nhiên, đây sẽ là cuộc chiến để bảo vệ ngành hàng trị giá 428 tỉ USD mà họ không muốn thua.

và......

 

ASP ACK mấy cty thực phẩm VN dùng đầy đó, dùng thoải mái, nhiều lúc công nhân quá tay khuyến mại thêm cho người tiêu dùng

 

^ @meoden1008 chính trong cái tranh nó cũng nói đó, nghiên cứu mô tả và nghiên cứ tính liên quan, chứ ko có nghiên cứu nhân quả - bệnh chứng, còn nghiên cứu về vụ liều lượng quá cao thì chính trong nội bộ nước mỹ còn dã nhau vì vụ liều lượng luôn đây. FDA chắc chắn được lobby ở những pha vùng xám ntn, chứ nó có nghiên cứu nhân quả ở người thì khác ngay, chỉ cần vài đứa kiện thôi là các bố nhãn hàng lại chẳng dừng sử dụng ngay. Nói về về vụ dioxin thì chính vì VN không đưa ra được nghiên cứu nhân quả nào cũng như cơ sở khoa học của cái dioxin đó nên kiện cáo mới thất bại, mà giờ mỹ nó cũng viện trợ bằng những cái khác rồi nên chắc cũng ko đi tìm nữa, chìm mãi thành bí ẩn khoa học cmnl, chắc đợi khoa học phát triển mới lật lại

 

Cái khác không rõ, mình chỉ thấy đường hoá học rẻ hơn đường mía và đường củ cải. Nhưng giá tiền cho coke thường và coke zero lại như nhau ở trên kệ siêu thị. Rất nhiều hãng nước giải khát đua nhau tung ra sản phẩm có đường hoá học, lợi nhuận hơn sản phẩm truyền thống nhiều

 

Đợt trước mềnh có tìm hiểu đường ăn kiêng, mò xem chỗ nào bán chiết xuất La hán quả để dùng thay không mà chỉ toàn đồ trộn đường hóa học.

 

đã ăn kiêng thì tránh hàng nhân tạo ra bạn ơi, không ăn đường mà tống 1 đống hóa chất tạp nham vào người thì tác dụng gì

 

Đường ăn kiêng cũng là đường hóa học và ăn thua các chỉ số ca lo trong cấu tạo hóa học khi hấp thu loại đường này. Nó là 1 câu chuyện dài....

 

Bạn ko tránh dc các chất hóa học này đâu, nó sẽ dc cho vào các sản phẩm hàng ngày mà bạn ko hay

 

Coca dùng đường mía của bọn mễ uống ngon vl

 

Ngày 2 ly trà sữa thấy hoang mang quá, thôi uống thêm ly nữa cho bớt sợ.