VNE - Dịch HIV ở người đồng tính nam

Nhận kết quả xét nghiệm HIV, Minh Hùng cảm thấy cuộc sống như kết thúc dù mới đón sinh nhật tuổi 16 hơn một tháng.

13 tuổi, Minh Hùng bỏ học, rời Tây Nguyên, đến TP HCM tìm việc làm. Năm 2021, ở tuổi 15, Hùng yêu và sống chung với bạn trai. Cuộc sống tưởng chừng êm đềm, nhưng sau một thời gian, Hùng sụt cân, ốm yếu, xanh xao, da dẻ nhiều nốt sần sùi. Lên mạng tìm hiểu triệu chứng, cậu nghi mình nhiễm HIV - căn bệnh gây suy giảm miễn dịch, hiện chưa có thuốc chữa hoàn toàn.

Hùng đến bệnh viện kiểm tra, kết quả xét nghiệm khẳng định dương tính với HIV. Khi ấy, cậu vừa 16 tuổi.

"Tôi cảm thấy cuộc sống như kết thúc, không còn tương lai", Hùng, nay 17 tuổi, kể lại.

Đến lúc ấy, bạn trai Hùng mới kể từng quan hệ tình dục với nhiều người đồng giới mà không dùng bao cao su. Nhưng người yêu Hùng chưa hề nghĩ bản thân mắc HIV, và cũng "không biết lây từ ai, khả năng là người cũ cố tình giấu bệnh".

Suy sụp, nhớ ba mẹ, nhưng Hùng không dám về nhà. Mặc cảm, chàng trai trải qua những ngày cô đơn, tự mình chống chọi với "căn bệnh thế kỷ". "Tôi không dám để lộ tình trạng bệnh, sợ mọi người kỳ thị", Hùng nói.

Kể từ ca nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện năm 1990 tại TP HCM, ước tính đến nay cả nước có 250.000 người sống chung với HIV trên 63 tỉnh, thành. Trong đó, tập trung nhiều nhất ở Đông Nam Bộ (38,67%) và Đồng bằng sông Cửu Long (19,87%). Mỗi năm, Việt Nam phát hiện khoảng 12.000 ca mới, và 2.000 người tử vong.




Số ca mắc mới có xu hướng giảm từ năm 2007, nhưng lại có xu hướng ngày càng trẻ hóa và tập trung vào nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới thay vì mại dâm hay ma túy như trước đây.

Hùng là một trong hơn 300.000 người thuộc nhóm MSM (quan hệ đồng tính nam) tại Việt Nam. Thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm này tăng từ gần 4% (năm 2011) lên gấp hơn ba lần vào năm 2022, vượt qua nhóm tiêm chích ma túy và mại dâm. Tại một số địa phương, 60-80% người mới nhiễm là MSM. Trong số 10.219 trường hợp nhiễm HIV mới phát hiện năm 2023, 84,5% là nam giới, từ 16 đến 29 tuổi (47,3%), và chủ yếu lây qua quan hệ tình dục không an toàn (75,1%).

"Kết quả ước tính và dự báo những ca nhiễm mới, cho thấy MSM là nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam", PGS.TS.BS Phan Thị Thu Hương, Cục trưởng Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế, nói.

Nhiều bạn tình, quan hệ tình dục không an toàn, sử dụng chất kích thích, thiếu kiến thức... là nguyên nhân gia tăng tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm này. Theo Cục phòng chống HIV/AIDS, tỷ lệ lây qua đường tình dục hiện cao nhất, tăng từ 68,2% năm 2019 lên 75,1% năm 2023.



Đặc điểm quan hệ tình dục nhóm, có nhiều bạn tình cùng lúc là nguyên nhân khiến tỷ lệ nhiễm ở MSM tăng, theo PGS.TS.BS Đỗ Văn Dũng, nguyên trưởng khoa Y tế công cộng, ĐH Y dược TP HCM.

Mạng xã hội phát triển với các hội nhóm dành riêng cho người có nhu cầu quan hệ tình dục đồng giới nở rộ, khiến họ dễ dàng tìm kiếm và tiếp xúc với nhiều bạn tình hơn. Trong khi đó, quan hệ qua đường hậu môn dễ lây nhiễm bệnh. Lý do là niêm mạc ở trực tràng, hậu môn mỏng, không tiết ra chất bôi trơn nên dễ bị tổn thương và bị virus xâm nhập hơn so với niêm mạc âm đạo.

Bà Lưu Thị Thanh Ngoan, người có 20 năm kinh nghiệm làm công tác tình nguyện hỗ trợ người nhiễm HIV, cho biết nhóm MSM thường không biết rõ về bạn tình của mình, nhất là tình trạng sức khỏe. Có người mang nhiều nguy cơ chồng chéo, như tiêm chích ma túy, quan hệ với cả nam và nữ, thường xuyên thay đổi bạn tình, mắc kèm các bệnh truyền nhiễm khác..., nên tỷ lệ lây nhiễm HIV càng cao.

Ngoài ra, hiểu nhầm về hiệu quả điều trị dự phòng phơi nhiễm (PrEP) cũng được cho là một nguyên nhân khiến HIV tăng trong nhóm MSM. Phương pháp PrEP là những người chưa nhiễm HIV nhưng có nguy cơ cao được dự phòng lây bằng cách uống mỗi ngày một viên thuốc. Tuy nhiên bà Ngoan cho rằng những người nhóm nguy cơ uống thuốc dự phòng không đầy đủ, đúng cách.

"Nhiều người mắc bệnh do không dùng bao cao su khi quan hệ, bởi nghĩ rằng đã điều trị dự phòng phơi nhiễm", bà Ngoan nói. Trong khi đó, nhóm ma túy, mại dâm giảm tỷ lệ mắc bệnh có thể do ngày càng biết cách phòng ngừa, bảo vệ bản thân, chú trọng uống thuốc dự phòng.


Tư vấn xét nghiệm HIV từ xa tại TP HCM. Ảnh: Phòng khám HIV cung cấp

Bác sĩ Võ Hải Sơn, Trưởng phòng Giám sát và Xét nghiệm, Cục Phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế, dự báo số người nhiễm trong nhóm MSM tiếp tục tăng thời gian tới. Lý do là đặc tính nhóm này sinh sống trải đều ở các tỉnh thành, rất khó để tiếp cận theo vùng như phương pháp đã làm với người nghiện ma túy. Đặc biệt, nhóm này thường có tâm lý e ngại, khó tiếp cận.

Theo bà Ngoan, giới trẻ hiện có nhiều cơ hội tiếp cận thông tin về bệnh, thuốc men, nhưng đa số vẫn giấu bệnh vì sợ người khác kỳ thị, phân biệt đối xử. "Có cặp vợ chồng nhiễm HIV đến quán ăn sáng, vừa đứng dậy, ông chủ quán vội bào phần ghế chỗ hai người vừa ngồi, người vợ thì lấy bịch nylon bọc vào tay rồi cầm tô, chén quăng luôn xuống sông", bà kể.

Con của người nhiễm HIV đi học thì bị những phụ huynh khác phản ứng, không muốn cho học chung vì sợ lây bệnh, dù những bé này đã có xét nghiệm âm tính, không mắc HIV. Có người phải chuyển đi nơi khác sinh sống. Nhiều lần bà phải đóng vai dì của bé để đi họp phụ huynh và thuyết phục mọi người hiểu về HIV.

Ngay cả người nhà cũng sợ lây, có trường hợp đeo 2-3 cái khẩu trang để chăm sóc bệnh nhân HIV giai đoạn cuối. Các tình nguyện viên phải giải thích về đường lây truyền thì họ mới yên tâm bỏ khẩu trang. Bản thân bà cũng nhiều bị kỳ thị vì làm công tác hỗ trợ người HIV.

Với xu hướng hiện nay, Cục trưởng Phòng, chống HIV/AIDS Phan Thị Thu Hương lo ngại tỷ lệ hiểu biết về dự phòng HIV ở nhóm tuổi trẻ còn thấp. 14% người trong nhóm nam tuổi 15-24 có nhiều hơn một bạn tình. Đây là yếu tố quan trọng dẫn đến quan hệ tình dục không an toàn, làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV và mắc các bệnh lây qua đường tình dục như lậu, giang mai...

Thêm vào đó, nhiều tỉnh thành trở thành "trọng điểm mới" khi số ca HIV tăng vọt so với các năm trước như Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre...

"Mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030 khó thực hiện nếu không khống chế, giảm lây nhiễm ở nhóm MSM và nhóm thanh thiếu niên trẻ có quan hệ tình dục không an toàn", bà Hương nói.



Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 đặt ra ba mục tiêu 95-95-95. Tức là, 95% người nhiễm HIV biết tình trạng của mình; 95% người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV (thuốc kháng HIV bằng cách làm giảm nồng độ virus HIV trong máu đến mức thấp nhất); 95% người điều trị bằng thuốc ARV đạt tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế.

Thuốc ARV giúp người bệnh khỏe, giảm tử vong, nâng cao tuổi thọ, giảm lây truyền HIV. Nhờ đó, nhiều người nhiễm HIV vẫn lấy vợ, sinh con khỏe mạnh. Phụ nữ mang thai nhiễm bệnh được điều trị ARV sớm thì đến 98% trẻ sinh ra không lây nhiễm.

"Hiện, kết quả đạt được hai mục tiêu đầu, lần lượt là 88% và 80%, cho thấy Việt Nam còn nhiều việc cần làm để đạt được mục tiêu kết thúc đại dịch", bà Lan nói về kết quả sau 20 triển khai điều trị thuốc ARV.

Đến nay, cả nước có hơn 177.000 người nhiễm HIV được điều trị thuốc này. Từ năm 2019, Việt Nam bắt đầu chuyển giao chi phí thuốc ARV và các dịch vụ điều trị cho bảo hiểm y tế chi trả. Đến nay, Việt Nam là một trong các quốc gia có chất lượng điều trị ARV cao, với tỷ lệ bệnh nhân có tải lượng HIV dưới ngưỡng ức chế ngày càng tăng dần.

Hùng và bạn trai là hai trong số những đối tượng thụ hưởng đó. Bà Lưu Thị Thanh Ngoan, trưởng nhóm hỗ trợ cộng đồng phụ trách trợ giúp cặp đôi này cho biết, sau vài tháng uống ARV, da Hùng dần trở lại bình thường, không còn các nốt mẩn, sức khỏe hồi phục tốt nên tăng cân. Từ chỗ nhóm hỗ trợ phải gọi điện nhắc nhở uống thuốc hàng ngày, Hùng chủ động duy trì khi thấy rõ tác dụng.

Để giảm tỷ lệ mắc, đặc biệt ở nhóm MSM ở giới trẻ, tiến tới thực hiện mục tiêu lớn là chấm dứt đại dịch, các chuyên gia cho rằng giải pháp then chốt là phổ biến kiến thức về HIV và cách phòng tránh lây nhiễm, hướng dẫn sử dụng thuốc dự phòng trước phơi nhiễm - PrEP. Hiện nay, có 219 cơ sở triển khai cung cấp dịch vụ PrEP tại 28 tỉnh, thành phố, với hơn 80% số khách hàng là MSM và ở độ tuổi rất trẻ, khoảng 18 đến dưới 40 tuổi.

Điều khiến các bác sĩ lo ngại nhất là bệnh nhân bỏ điều trị, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe và lây nhiễm ra cộng đồng. Bác sĩ Dư Tuấn Quy, Trưởng Khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1, cho biết không ít trường hợp trẻ 13-14 tuổi qua đời vì nhiễm trùng cơ hội. Sau một thời gian dài bỏ thuốc ARV, các em chuyển chỗ ở, đi lang thang mưu sinh kiếm sống vì không còn bố mẹ.

"Mới đây, có trường hợp trẻ bỏ thuốc, đi phụ bán hàng, quan hệ tình dục với người lớn tuổi hơn, làm lây lan bệnh cho đối phương", bác sĩ Quy nói. Ông thời cảnh báo gần đây ghi nhận nhiều trẻ 11-13 tuổi đã quan hệ tình dục đồng giới, thậm chí hoạt động mại dâm và mắc bệnh. Những trẻ này khi phát hiện bệnh đều không muốn bác sĩ thông báo cho gia đình, dọa tự tử nếu bố mẹ biết chuyện.

Bác sĩ Quy nhấn mạnh đây là nhóm rất khó tiếp xúc, nguy cơ bỏ điều trị cao, cần được quan tâm, chia sẻ, không kỳ thị, dành nhiều thời gian để giáo dục hướng nghiệp, tuyên truyền kỹ năng sống lành mạnh cho trẻ.



20 năm tư vấn cho nhiều mảnh đời nhiễm HIV, chị Ngoan khẳng định ARV là cánh cửa để những chàng trai như Hùng làm lại cuộc đời.

"Người bệnh uống thuốc kháng ARV đều đặn thì hầu như sẽ không lây cho mọi người, con cái của họ cũng sẽ khỏe mạnh bình thường", bà Ngoan nói.

Trường hợp của Hùng là minh chứng. Sau vài tháng dùng thuốc ARV, Hùng hồi phục dần, tinh thần phấn chấn. Cậu đã xin việc làm trở lại, mua được xe máy trả góp và dành dụm gửi tiền về quê biếu mẹ sau nhiều năm không liên lạc với gia đình.

"HIV không phải là dấu chấm hết, không quá đáng sợ như tôi từng nghĩ", Hùng nói, xác định sống chung cùng bệnh. Chàng trai 17 tuổi dự định năm nay sẽ về quê ăn Tết sau nhiều năm chưa về nhà.

Dịch HIV ở người đồng tính nam - VnExpress Sức khỏe

 

Vãi loz

 

Bớt đi mấy fen.

 

Uống thuốc điều trị đều đặn vào.

 

thay vì chích mai thuý bằng vem thì h chuyển sang chích vào đjt

 

Lại nhớ cái lịch trình của 1 a mắc đậu mùa khỉ ở miền tây, khủng vcl

 

Chọn lọc...

 

Tế núm ka

 

Anh với Núm ca đều dính rồi thì xoã thôi

 

À... Vậy yên tâm đi mua dâm rồi

 

Hùng ơi là Hùng

 

Bede hại người dữ

 

thằng bạn nó làm trong nhóm phúc lợi xã hội hỗ trợ người nhiễm HIV lâu lâu kể rất là nhiều vụ mất dạy từ đám bê đê này tiêu b iểu là dụ mấy thằng bê đê còn trẻ mới 14-15 tuổi đuỵt nhưng người thì đủ loại bệnh mồm thì bảo đã chích ngừa , ko sao đâu cuối cùng rất nhiều trường hợp mấy thằng nhỏ bị HPV, sùi, lậu và cả HIV.......... nó trong cái nmhoms này tuyeen truyền nhiều lam,ws + hỗ trợ xét nghiệm miễn phí nữa mà đấu vẫn vào đấy vì 1 thằng bê đê đi dụ 3-4 đứa con nít khác là bình thường

 

Tội fen quá

 

Mấy topic vậy thì tuyệt nhiên ko thấy chủ mưu vào

 

1 nạn nhân lên tiếng, đi chữa bệnh đi bạn

 

Thế là giờ các bạn ấy nói có thuốc rồi nên vô tư lây nhiễm cho người khác?

Quản lý không khéo là thành dại dịch đó.

 

Em an toàn nè