Các vị trí thường bị viêm rễ thần kinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Viêm rễ thần kinh là một bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là người trung niên và cao tuổi. Đây là tình trạng rễ thần kinh – phần đầu tiên của dây thần kinh rời khỏi tủy sống – bị viêm hoặc chèn ép, gây đau đớn, tê bì, yếu cơ hoặc hạn chế vận động.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về các vị trí thường bị viêm rễ thần kinh, nguyên nhân, triệu chứng đặc trưng và các phương pháp điều trị hiệu quả để cải thiện tình trạng bệnh.


1. Viêm rễ thần kinh là gì?
Viêm rễ thần kinh là hiện tượng tổn thương tại rễ thần kinh, có thể do viêm nhiễm, chấn thương, thoát vị đĩa đệm, hoặc do thoái hóa cột sống. Khi rễ thần kinh bị viêm hoặc chèn ép, người bệnh sẽ cảm thấy đau lan theo đường đi của dây thần kinh, kèm theo các biểu hiện như:

• Tê bì chân tay
  
  
• Yếu cơ
  
  
• Giảm khả năng vận động
  
  
• Đau tăng lên khi ho, hắt hơi hoặc thay đổi tư thế đột ngột
  

2. Các vị trí thường bị viêm rễ thần kinh
Theo các nghiên cứu lâm sàng, các vị trí thường bị viêm rễ thần kinh bao gồm:

2.1. Cột sống cổ (rễ thần kinh cổ)
Đây là khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng do tính linh hoạt cao và chịu nhiều áp lực từ các hoạt động hằng ngày như cúi đầu, xoay cổ, sử dụng điện thoại, máy tính…

• Triệu chứng: đau cổ, lan xuống vai, cánh tay, tê hoặc yếu ở các ngón tay.
  
  
• Nguyên nhân thường gặp: thoát vị đĩa đệm cổ, thoái hóa đốt sống cổ, chấn thương vùng cổ.
  

2.2. Cột sống thắt lưng (rễ thần kinh thắt lưng)
Vị trí này thường gặp nhất trong các vị trí thường bị viêm rễ thần kinh. Người bệnh thường gặp tình trạng đau lan từ thắt lưng xuống mông, mặt sau đùi, bắp chân và đến bàn chân.

• Triệu chứng: đau thắt lưng, đau lan xuống chân (thường một bên), tê bì chân, yếu cơ.
  
  
• Nguyên nhân: thoát vị đĩa đệm thắt lưng, thoái hóa cột sống thắt lưng, gai cột sống.
  

2.3. Vùng ngực (rễ thần kinh ngực)
Mặc dù ít gặp hơn, viêm rễ thần kinh vùng ngực vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là ở những người bị thoái hóa cột sống ngực hoặc sau các phẫu thuật vùng lưng.

• Triệu chứng: đau nhói hoặc âm ỉ quanh vùng ngực, cảm giác đau lan như dây đai quanh ngực.
  
  
• Nguyên nhân: thoát vị đĩa đệm ngực, viêm khớp cột sống, u tủy sống.
  

3. Nguyên nhân gây viêm rễ thần kinh
Ngoài yếu tố thoát vị đĩa đệm – nguyên nhân phổ biến nhất, viêm rễ thần kinh còn có thể do:

• Thoái hóa cột sống: khiến khoảng cách giữa các đốt sống hẹp lại, chèn ép rễ thần kinh.
  
  
• Chấn thương cột sống: do tai nạn, té ngã hoặc vận động sai tư thế.
  
  
• Nhiễm trùng hoặc viêm: vi khuẩn hoặc virus tấn công hệ thần kinh.
  
  
• U cột sống hoặc khối u vùng cận tủy: gây chèn ép rễ thần kinh.
  
  
• Các bệnh lý toàn thân: như tiểu đường, viêm đa dây thần kinh.
  

4. Biểu hiện lâm sàng của viêm rễ thần kinh
Tùy vào các vị trí thường bị viêm rễ thần kinh, triệu chứng sẽ khác nhau nhưng nhìn chung có thể bao gồm:

• Đau lan dọc theo đường đi của dây thần kinh
  
  
• Tê hoặc châm chích ở tay, chân
  
  
• Yếu hoặc teo cơ tại vùng chi phối
  
  
• Hạn chế vận động cổ hoặc lưng
  
  
• Đau tăng khi vận động, ho hoặc hắt hơi
  

5. Chẩn đoán viêm rễ thần kinh như thế nào?
Để xác định chính xác các vị trí thường bị viêm rễ thần kinh, bác sĩ sẽ tiến hành:

• Khám lâm sàng: kiểm tra phản xạ, vận động và cảm giác.
  
  
• Chụp X-quang, MRI, CT scan: để xác định chèn ép, tổn thương rễ thần kinh.
  
  
• Điện cơ (EMG): đo hoạt động điện của cơ, xác định vùng tổn thương.
  

6. Các phương pháp điều trị viêm rễ thần kinh
Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị như:

6.1. Điều trị nội khoa

• Thuốc giảm đau, chống viêm không steroid (NSAIDs)
  
  
• Thuốc giãn cơ
  
  
• Vitamin nhóm B: hỗ trợ phục hồi thần kinh
  
  
• Vật lý trị liệu: phục hồi chức năng, giảm đau, cải thiện tư thế
  

6.2. Can thiệp ngoại khoa
Chỉ áp dụng trong trường hợp nặng, không đáp ứng điều trị nội khoa hoặc có biến chứng nguy hiểm như yếu liệt.

• Phẫu thuật giải ép rễ thần kinh
  
  
• Phẫu thuật thay đĩa đệm nhân tạo
  
  
• Nội soi lấy nhân thoát vị
  

7. Phòng ngừa viêm rễ thần kinh
Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tại các vị trí thường bị viêm rễ thần kinh, bạn nên:

• Giữ tư thế đúng khi làm việc, học tập và nghỉ ngơi
  
  
• Tập luyện thể dục thể thao đều đặn
  
  
• Tránh mang vác vật nặng sai tư thế
  
  
• Bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D và nhóm B
  
  
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý cột sống
  

Kết luận
Các vị trí thường bị viêm rễ thần kinh như cột sống cổ, cột sống thắt lưng và vùng ngực đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và sinh hoạt hằng ngày. Việc nhận biết sớm triệu chứng, kết hợp với phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp người bệnh cải thiện tình trạng và ngăn ngừa biến chứng.

Nếu bạn đang gặp các triệu chứng nghi ngờ viêm rễ thần kinh, đừng chủ quan mà hãy thăm khám chuyên khoa thần kinh hoặc cột sống càng sớm càng tốt. Phát hiện sớm chính là chìa khóa để điều trị hiệu quả và bảo vệ sức khỏe lâu dài.