Suy giảm nhận thức sau đột quỵ là một trong những biến chứng thường gặp, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng sống của người bệnh và gia đình. Nhiều bệnh nhân gặp khó khăn trong ghi nhớ, xử lý thông tin, ngôn ngữ và khả năng tập trung. Vậy có thể phục hồi không? Câu trả lời là có – nếu người bệnh được can thiệp đúng cách và kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, cơ chế và cách phục hồi suy giảm nhận thức sau đột quỵ dựa trên nền tảng khoa học, kết hợp với các phương pháp trị liệu thực tiễn. 1. vì sao đột quỵ gây suy giảm nhận thức? Khi đột quỵ xảy ra, dòng máu đến não bị gián đoạn, dẫn đến hoại tử tế bào thần kinh. Những vùng não kiểm soát trí nhớ, ngôn ngữ, sự chú ý… dễ bị ảnh hưởng, từ đó gây ra suy giảm nhận thức sau đột quỵ. Một số yếu tố làm tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn gồm: tuổi cao đột quỵ nhiều lần mắc kèm bệnh lý mạch máu não, tim mạch, tiểu đường không được phục hồi chức năng đúng cách sau đột quỵ 2. các dấu hiệu suy giảm nhận thức sau đột quỵ giảm trí nhớ ngắn hạn, quên việc mới xảy ra khó tập trung, dễ mất chú ý nói lắp, tìm từ khó khăn gặp khó khăn trong suy nghĩ logic thay đổi cảm xúc, dễ lo âu hoặc trầm cảm 3. cách phục hồi suy giảm nhận thức sau đột quỵ 3.1 trị liệu nhận thức Đây là phương pháp then chốt trong cách phục hồi suy giảm nhận thức sau đột quỵ. Chuyên gia sẽ hướng dẫn các bài tập giúp não học lại kỹ năng bị mất. Một số bài tập phổ biến: bài tập ghi nhớ đơn giản (nhớ dãy số, tên vật) trò chơi trí tuệ: ghép hình, sudoku, đố mẹo luyện ngôn ngữ: gọi tên đồ vật, nói câu đơn giản bài tập định hướng thời gian – không gian 3.2 luyện tập thể chất đều đặn Tập thể dục nhẹ giúp tăng tuần hoàn máu lên não, kích thích hình thành các kết nối thần kinh mới. đi bộ mỗi ngày 20–30 phút tập yoga hoặc thái cực quyền vật lý trị liệu phục hồi chức năng vận động nếu có liệt 3.3 duy trì giấc ngủ và dinh dưỡng Giấc ngủ chất lượng rất cần thiết để phục hồi não. Người bệnh nên: ngủ đúng giờ, đủ giấc tránh dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ tạo môi trường yên tĩnh, dễ chịu Dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng: bổ sung omega-3, vitamin B, E (từ cá hồi, hạt óc chó, rau xanh) uống đủ nước tránh rượu bia, thuốc lá 3.4 dùng thuốc và sản phẩm hỗ trợ nếu cần Tùy trường hợp, bác sĩ có thể kê thuốc tăng tuần hoàn não, chống oxy hóa tế bào thần kinh hoặc các chất hỗ trợ nhận thức như: citicoline ginkgo biloba nadh, nmn, coq10 (dưới dạng thực phẩm bổ sung) Lưu ý: không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của chuyên gia y tế. 3.5 hỗ trợ tâm lý và xã hội Tình trạng suy giảm nhận thức có thể khiến người bệnh cảm thấy cô lập, buồn bã. Gia đình cần: kiên nhẫn, động viên mỗi ngày tạo môi trường giao tiếp thường xuyên khuyến khích người bệnh tham gia sinh hoạt cộng đồng 4. phục hồi suy giảm nhận thức sau đột quỵ mất bao lâu? Không có mốc thời gian cố định vì khả năng phục hồi phụ thuộc vào: mức độ tổn thương não độ tuổi thời điểm bắt đầu can thiệp phục hồi sự phối hợp giữa bệnh nhân – gia đình – chuyên gia Tuy nhiên, đa phần tiến triển tốt sau 3–6 tháng nếu được chăm sóc đúng hướng. 5. lời khuyên truyền thống kết hợp hiện đại Một số bài thuốc Đông y, dưỡng sinh cổ truyền cũng có thể kết hợp hỗ trợ quá trình phục hồi nếu được hướng dẫn đúng, ví dụ: châm cứu vùng đầu cổ để tăng tuần hoàn não trà tâm sen, cúc hoa giúp an thần dưỡng sinh khí công mỗi sáng Tuy nhiên, cần thận trọng khi kết hợp để tránh tương tác thuốc. >>>XEM THÊM: Sản phẩm nào cải thiện mất ngủ? 6. kết luận: đừng bỏ lỡ “thời gian vàng” phục hồi trí tuệ Cách phục hồi suy giảm nhận thức sau đột quỵ là một quá trình cần kiên nhẫn và đồng hành lâu dài. Nhưng tin vui là bộ não có khả năng tái tạo kỳ diệu nếu được kích thích đúng cách. Điều quan trọng là khởi động quá trình càng sớm càng tốt – tốt nhất trong vòng 6 tháng đầu sau đột quỵ. Hãy nhớ, phục hồi nhận thức không chỉ là chữa lành phần não bị tổn thương, mà còn là khôi phục lại niềm tin, lòng tự trọng và chất lượng sống cho người bệnh.
