[Kiến Thức] Lăngs

Chùm ảnh: Vẻ đẹp làm mê hoặc lòng người của lăng Minh Mạng
Nằm trên núi Cẩm Khê ở cố đô Huế, lăng Minh Mạng gây ấn tượng mạnh với những công trình kiến trúc tráng lệ hòa hợp tuyệt vời với khung cảnh thiên nhiên.



Lăng Minh Mạng còn được gọi là Hiếu Lăng, có bố cục kiến trúc đối xứng với các công trình nằm dọc theo trục đường thần đạo. Cổng chính của lăng là Đại Hồng Môn, chỉ mở một lần để đưa quan tài của vua vào trong lăng. Sau đó, việc ra vào phải qua hai cổng phụ là Tả Hồng Môn và Hữu Hồng Môn.



Sau Đại Hồng Môn là Bái Đình, một khoảng sân rộng 45m x 45m lát gạch Bát Tràng, hai bên có hai hàng tượng quan văn võ, voi ngựa bằng đá đứng chầu



Cuối sân là Bi Đình tọa lạc trên Phụng Thần Sơn.



Bên trong Bi Đình có bia “Thánh đức thần công” bằng đá ghi bài văn bia của vua Thiệu Trị viết về tiểu sử và công đức của vua cha Minh Mạng.



Sau Bi Đình là khoảng sân triều lễ được chia làm bốn bậc lớn nhằm giảm bớt cảm giác choáng ngợp của con người trước sự mênh mông của kiến trúc.



Cuối sân triều lễ là Hiển Đức Môn, cánh cổng mở đầu cho khu vực tẩm điện, được giới hạn trong một lớp thành hình vuông biểu trưng cho mặt đất.



Điện Sùng Ân nằm ở trung tâm khu vực tẩm điện.



Trong điện thờ bài vị của vua Minh Mạng và bà Tá Thiên Nhân Hoàng hậu, chính thất của vua.



Ở phía trước, đối xứng hai bên bên trái và bên phải điện Sùng Ân có Tả, Hữu Phối Điện, phía sau có Tả, Hữu Tùng Phòng.



Khu tẩm điện kết thúc với Hoằng Trạch Môn.



Bước qua Hoằng Trạch Môn là bắt đầu một không gian đầy thi vị với hồ Trừng Minh và và những hàng cây xanh tốt xung quanh.



Ba chiếc cầu Tả Phù (trái), Trung Đạo (giữa), Hữu Bật (phải) bắc qua hồ Trừng Minh đưa du khách đến Minh Lâu, một tòa lầu nằm trên quả đồi có tên là Tam Tài Sơn.



Minh Lâu nghĩa là lầu sáng, nơi nhà vua suy tư vào những đêm hè trăng thanh gió mát. Đây là công trình mang giá trị kiến trúc nổi bật của khu lăng.



Tòa nhà này hình vuông, hai tầng, tám mái, là một biểu trưng của triết học phương Đông, thể hiện cách lý giải về vũ trụ và nhân sinh quan của người xưa..



Hai bên Minh Lâu, về phía sau là hai trụ biểu uy nghi dựng trên Bình Sơn và Thành Sơn mang ý nghĩa nhà vua đã “bình thành công đức” trước khi về cõi vĩnh hằng.



Từ Minh Lâu đi xuống sẽ gặp cầu Thông Minh Chính Trực bắc ngang hồ Tân Nguyệt để dẫn vào Bửu Thành, tòa thành bảo vệ nơi yên nghỉ của nhà vua.



Hồ Tân Nguyệt là hồ nước được tạo hình như trăng non, là yếu tố “Âm” bao bọc, che chở cho yếu tố “Dương” là Bửu Thành – biểu tượng của mặt trời. Kết cấu kiến trúc này thể hiện quan niệm của cổ nhân về sự biến hóa ra muôn vật.



Mộ vua nằm giữa tâm một quả đồi mang tên Khải Trạch Sơn, được giới hạn bởi Bửu Thành hình tròn.



Hình tròn của Bửu Thành nằm giữa những vòng tròn đồng tâm biểu trưng, được tạo nên từ hồ Tân Nguyệt, La Thành, núi non và đường chân trời như muốn thể hiện khát vọng ôm choàng Trái Đất và ước muốn làm bá chủ vũ trụ của vị vua quá cố



Từ chân Khải Trạch Sơn có 33 bậc cấp dẫn lên cổng của Bửu Thành, cánh cổng dẫn vào thế giới vĩnh hằng của người đã khuất.



Ngoài các công trình chính nằm dọc đường thần đạo, lăng Minh Mạng còn có nhiều công trình phụ đối xứng nhau từng cặp một như Tả Tùng Phòng trên Tịnh Sơn, Hữu Tùng Phòng trên Ý Sơn, Tuần Lộc Hiên trên Đức Hóa Sơn, Linh Phượng Các trên Đạo Thống Sơn, Truy Tư Trai trên Phúc Ấm Sơn, Hư Hoài Tạ trên đảo Trấn…



Tiếc rằng do sự tàn phá của thời gian, các công trình này chỉ còn là phế tích.



Theo đánh giá của giới nghiên cứu, các công trình cao thấp theo một nhịp điệu vần luật nhất quán, âm dương xen kẽ, đã tạo nên nét đẹp riêng cho lăng Minh Mạng.



Bố cục kiến trúc đăng đối hoàn hảo của các hạng mục chính đã đem lại vẻ uy nghiêm cần có của công trình lăng mộ vua chúa.



Bên cạnh đó, sự hài hòa giữa các công trình nhân tạo và cảnh quan thiên nhiên cũng đem lại giá trị kiến trúc đặc sắc cho lăng Minh Mạng.



Điều này thể hiện qua những con đường đi dạo quanh co vòng quanh các hồ nước lớn và viền xung quanh lăng, xen lẫn với cây cối có các công trình kiến trúc nhỏ dùng để nghỉ chân ngắm cảnh



Điều này làm cho toàn bộ quần thể lăng dù uy nghiêm tột bậc nhưng vẫn gợi lên cảm giác thư thái do sự mềm mại của thiên nhiên.



Ngoài ra, lăng Minh Mạng còn sở hữu một giá trị văn hóa nổi bật là gần 600 ô chữ chạm khắc các bài thơ trên Bi Đình, Hiển Đức Môn, điện Sùng Ân và Minh Lâu. Đây là những tuyệt tác vô giá, một “bảo tàng thơ” chọn lọc của nền thi ca Việt Nam đầu thế kỷ 19.



Ngược dòng lịch sử. Tháng 2/1820, vua Gia Long băng hà. Hoàng tử thứ tư là Nguyễn Phúc Đảm lên ngôi, lấy niên hiệu là Minh. Làm vua được 7 năm, Minh Mạng cho người đi tìm đất để xây dựng Sơn lăng cho mình.



Quan Địa lý Lê Văn Đức đã chọn được một cuộc đất tốt ở địa phận núi Cẩm Kê, gần ngã ba Bằng Lãng, nơi hợp lưu của hai nguồn Tả Trạch và Hữu Trạch để tạo thành sông Hương. Phát mất 14 năm cân nhắc, đến năm 1840, nhà vua mới quyết định cho xây dựng lăng tẩm của mình ở nơi này.



Vua Minh Mạng đã cho đổi tên núi Cẩm Kê thành Hiếu Sơn và gọi tên lăng là Hiếu Lăng. Đích thân nhà vua xem xét, phê chuẩn họa đồ thiết kế do các quan Bùi Công Huyên, Trương Đăng Quế và Giám thành vệ dâng lên. Tháng 4/1840, công cuộc kiến thiết Hiếu Lăng bắt đầu.



Không lâu sau đó, vua Minh Mạng lâm bệnh qua đời vào tháng 1/1841. Vua Thiệu Trị lên nối ngôi, chỉ một tháng sau đã sai các quan đại thần Tạ Quang Cự, Hà Duy Phiên, Nguyễn Tri Phương chỉ huy gần 10.000 lính và thợ thi công tiếp công trình theo đúng họa đồ của vua cha để lại.



Tháng 8/1841, thi hài vua Minh Mạng được đưa vào chôn ở Bửu Thành, nhưng công việc xây lăng mãi đến đầu năm 1843 mới hoàn tất.



Vậy là, từ một vùng núi đồi hoang vu, qua bàn tay lao động và óc sáng tạo của con người, một tuyệt tác kiến trúc đã hình thành, trở thành di sản vô giá để lại cho hậu thế…

Theo KIẾN THỨC

 

Chùm ảnh: Khám phá lăng mộ độc lạ nhất Việt Nam của vua Khải Định
Cho đến nay kiến trúc lăng Khải Định vẫn còn gây ra nhiều ý kiến trái ngược trong giới nghiên cứu vì sự độc đáo, khác lạ chưa từng có trong lịch sử.



Nằm trên triền núi Châu Chữ bên ngoài kinh thành Huế, nay thuộc xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên – Huế, lăng Khải Định, còn gọi là Ứng Lăng, là nơi an nghỉ của vua Khải Định (1885-1925), vị vua thứ 12 của nhà Nguyễn.



Về tổng thể, lăng là một khối hình chữ nhật vươn lên cao có 127 bậc cấp. Phía trước công trình là một cổng chào uy nghiêm với 37 bậc cấp thang được đắp tượng rồng rất lớn. Các trụ cổng được làm theo hình tháp ảnh hưởng từ Ấn Độ giáo.



Sau cổng là một khoảng sân, cuối sân là 29 bậc cấp dẫn lên sân chầu Bái Đình.



Sân chầu Bái Đình có Bi Đình (nhà bia) ở giữa, hai bên sân là hai hàng tượng lính bằng đá hiếm đứng hướng mặt vào giữa sân



Bi Đình hình bát giác xây bê tông cốt thép, có những những hàng cột bát giác và vòm cửa theo lối Roman biến thể.



Bia đá trong Bi Đình ghi về cuộc đời và sự nghiệp vua Khải Định.



Hai bên Bi Đình là hai trụ biểu hình chóp ảnh hưởng từ kiến trúc stupa (phù đồ) của Phật giáo.



Từ sân chầu Bái Đình tiếp tục đi lên sẽ đến cung Thiên Định. Đây là công trình kiến trúc chính, nằm ở vị trí cao nhất của lăng Khải Định.



Công trình được xây dựng công phu và tinh xảo, gồm 5 phần liền nhau.



Phía trước cung Thiên Định là điện Khải Thành, nơi có án thờ và chân dung vua Khải Định.



Sau điện Khải Thành là chính tẩm, nơi đặt mộ vua. Chính giữa căn phòng này có một bửu tán làm bằng bê tông cốt thép nặng gần 1 tấn. Bên dưới bửu tán là pho tượng đồng của Khải Định được đúc tại Pháp năm 1920, do hai người Pháp là P. Ducing và F. Barbedienne thực hiện theo yêu cầu của vua.



Theo các sử liệu, thi hài nhà vua đã được đưa vào dưới pho tượng bằng một toại đạo dài gần 30 m, bắt đầu từ phía sau Bi Đình. Phía sau ngôi mộ có hình vầng mặt trời đang lặn, tượng trưng cho sự băng hà của vua. Phía trong cùng căn phòng là khám thờ bài vị của vua.



Hai bên cung Thiên Định là Tả, Hữu Trực Phòng dành cho lính hộ lăng, nay được dùng làm phòng trưng bày.



Toàn bộ nội thất trong cung Thiên Định đều được trang trí những phù điêu ghép bằng sành sứ và thủy tinh, thể hiện những bộ tranh tứ quý, bát bửu, ngũ phúc, bộ khay trà, vương miện… và.cả những vật dụng hiện đại như đồng hồ báo thức, vợt tennis…



Trong cung còn có một bức tượng vua Khải Định tạc khoảng năm 1918, cả về kích thước và tạo hình đều giống với người thực. Tượng thể hiện nhà vua trong tư thế và trang phục như một vị võ quan Pháp. (>> Chùm ảnh: Dung nhan vua Khải Định qua bức tượng cổ có 1-0-2)



Nhiều cổ vật gắn với cuộc đời vua Khải Định cũng được trưng bày tại đây.






Theo sử sách, Khải Định lên ngôi năm 1916 ở tuổi 31. Ngay sau khi lên ngôi, ông đã cho xây dựng nhiều cung điện, dinh thự, lăng tẩm cho bản thân và hoàng tộc, trong đó Ứng Lăng là công trình nổi bật.



Để xây dựng lăng, Khải Định đã tham khảo nhiều tấu trình của các thầy địa lý cuối cùng đã chọn triền núi Châu Chữ làm vị trí để xây cất lăng mộ. Vua cho đổi tên núi thành Ứng Sơn và gọi tên lăng theo tên núi là Ứng Lăng.



Lăng khởi công ngày 4/ 9/1920, do Tiền quân Đô thống phủ Lê Văn Bá là người chỉ huy và kéo dài suốt 11 năm mới hoàn tất. Tham gia xây dựng lăng có rất nhiều thợ nghề và nghệ nhân nổi tiếng khắp cả nước



Để có kinh phí xây dựng lăng, vua Khải Định đã xin chính phủ bảo hộ cho phép ông tăng thuế điền 30% trên cả nước và lấy số tiền đó để làm lăng. Hành động này của Khải Định đã bị lịch sử lên án gay gắt.



So với lăng của các vua tiền nhiệm, lăng Khải Định có diện tích khiêm tốn hơn nhiều, với kích thước 117m × 48,5m nhưng ngược lại cực kỳ công phu và tốn nhiều thời gian xây dựng.



Để xây lăng, Khải Định cho người sang Pháp mua sắt, thép, xi măng, ngói Ardoise…, cho thuyền sang Trung Hoa, Nhật Bản mua đồ sứ, thủy tinh màu… để kiến thiết công trình trên ngọn đồi này.



Về kiến trúc lăng Khải Định được người đời sau thường đặt ra ngoài dòng kiến trúc truyền thống thời Nguyễn bởi phong cách mới lạ, độc đáo, có phần ngông nghênh, lạc lõng… .



Công trình chịu ảnh hưởng của nhiều trường phái kiến trúc như Ấn Độ giáo, Phật giáo, Roman, Gothique… Điều này là kết quả của sự giao thoa văn hóa Đông – Tây trong buổi giao thời của lịch sử và cả cá tính của Khải Định.



Cho đến nay kiến trúc lăng Khải Định vẫn còn gây ra nhiều ý kiến trái chiều trong giới nghiên cứu vì sự khác lạ của mình. Dù vậy, chính điều này lại làm nên vị thế đặc biệt của công trình trong hệ thống các lăng tẩm của nhà Nguyễn nói riêng và các triều đại phong kiến Việt Nam nói chung.



Ngày nay, lăng Khải Định được mở cửa thường xuyên, là một trong những địa điểm thu hút đông du khách tham quan nhất trong quần thể di tích Cố đô Huế, một Di sản thế giới của Việt Nam.

 

Chùm ảnh: Lăng Tự Đức – tuyệt tác kiến trúc cung đình nhà Nguyễn
Ẩn sau những đường nét kiến trúc hoa mỹ, lịch sử xây dựng lăng Tự Đức gắn liền với một bi kịch trong sự nghiệp của vị vua thứ tư nhà Nguyễn.



Tọa lạc trong một thung lũng hẹp thuộc phường Thủy Xuân, thành phố Huế, lăng Tự Đức là điểm đến thu hút du khách bậc nhất trong các lăng tẩm vua chúa ở Cố đô Huế.



Đây là một quần thể gồm gần 50 công trình, hầu hết đều có chữ Khiêm trong tên gọi. Từ cửa Vụ Khiêm, một con đường lát gạch chạy men theo hồ Lưu Khiêm dẫn vào trong khu lăng.



Hồ Lưu Khiêm được người đời coi là hồ nước đẹp nhất nhì của kinh thành Huế. Giữa hồ có đảo Tịnh Khiêm rợp bóng cây xanh, được bài trí nhiều hòn non bộ và lầu vọng cảnh. Bên bờ hồ có Xung Khiêm Tạ và Dũ Khiêm Tạ, hai nhà thủy tạ để vua ngồi ngắm hoa, làm thơ, đọc sách…



Khu tẩm điện nằm ở phía Tây của hồ Lưu Khiêm, được bắt đầu bằng Khiêm Cung Môn, một công trình hai tầng dạng vọng lâu nằm trên nền cao.



Khiêm Cung Môn nằm thẳng hàng với Dũ Khiêm Tạ phía dưới theo trục chính của khu tẩm điện.



Trung tâm của khu tẩm điện là điện Hòa Khiêm. Khi vua Tự Đức còn sống, đây là nơi vua làm việc mỗi khi đến lăng.



Sau khi vua băng hà, điện Hòa Khiêm trở thành là nơi thờ cúng bài vị của vua và Hoàng hậu.



Sau điện Hòa Khiêm là điện Lương Khiêm, xưa là chỗ nghỉ ngơi của vua, về sau được dùng để thờ vong linh bà Từ Dụ, mẹ vua.



Bên phải điện Lương Khiêm là Ôn Khiêm Đường – nơi cất đồ ngự dụng. Đặc biệt, phía trái điện Lương Khiêm có nhà hát Minh Khiêm để nhà vua xem hát.



Nội thất của nhà hát Minh Khiêm. Đây được coi là một trong những nhà hát cổ nhất của Việt Nam còn tồn tại.



Có một hành lang từ Ôn Khiêm Đường dẫn ra Trì Khiêm Viện và Y Khiêm, là chỗ ở của các cung phi theo hầu nhà vua, khi vua còn sống cũng như khi đã băng hà. Cạnh đó là Tùng Khiêm Viện, Dung Khiêm Viện và vườn nuôi nai của vua.



Các công trình này ngày nay chỉ còn là phế tích.




Phía trái khu tẩm điện có Chí Khiêm Đường, là nơi thờ các bà vợ của vua.



Từ tẩm điện, một con đường quanh co dẫn sang khu lăng mộ.



Công trình đầu tiên ở nơi đây là sân Bái Đình.



Hai bên sân Bái Đình có hai hàng tượng quan viên văn võ và tượng voi, ngựa.



Cuối sân là là Bi Đình (nhà bia). Trong Bi Đình có tấm bia bằng đá Thanh Hóa nặng 20 tấn có khắc bài “Khiêm Cung Ký” do chính Tự Đức soạn. Tuy có đến 103 bà vợ nhưng Tự Đức không có con nối dõi nên đã viết bài văn bia này thay cho bia “Thánh đức thần công” theo quy ước.



Toàn bài văn dài 4.935 chữ, là một bản tự thuật của nhà vua về cuộc đời, vương nghiệp cũng như những rủi ro, bệnh tật của mình, kể công và nhận tội của vua trước lịch sử.



Hai bên Bi Đình tấm bia là hai trụ biểu sừng sững, tượng trưng cho hai ngọn đuốc tỏa sáng.



Sau Bi Đình là hồ Tiểu Khiêm hình trăng non, có ý nghĩa như bầu đựng nước mưa để linh hồn vua rửa tội.



Sau hồ Tiểu Khiêm là Bửu Thành, bức tường thành bao quanh mộ vua.



Mặt trước Bửu Thành là cánh cổng hai tầng mái, được khảm sứ khá cầu kỳ.



Sau cánh cổng là bình phong và vòng thành thứ hai bao quanh mộ phần.



Mộ vua được xây bằng đá, có hình dáng như một ngôi nhà (thạch thất) , đặt trên ba cấp nền cũng làm bằng đá. Đầu mộ có một bàn thờ bằng đá.




Nằm ở phía Bắc của lăng mộ vua là khu lăng mộ Lệ Thiên Hoàng Hậu (Vũ Thị Duyên, 1828 – 1903) – vợ cả vua Tự Đức, được gọi là lăng Khiêm Thọ.



Mộ phần của Lệ Thiên Hoàng Hậu xây bằng đá, kiểu dáng tương tự mộ vua.



Từ mộ Lệ Thiên Hoàng Hậu đi tiếp về phía Đông sẽ đến Bổi Lăng – lăng mộ vua Kiến Phúc, một trong ba người con nuôi của vua Tự Đức.



Nhìn chung, mỗi công trình kiến trúc trong lăng Tự Ðức đều mang một đường nét khác nhau về nghệ thuật tạo hình: không trùng lặp và rất sinh động.



Cách phân bố các khu vực và bố cục các công trình kiến trúc trong từng khu vực ở lăng Tự Ðức đã phá bỏ hệ thông lệ giữ gìn sự đối xứng từng cổ điển ở một số lăng khác.



Toàn cảnh lăng Tự Đức như một công viên rộng lớn. Ở đó quanh năm có suối chảy, thông reo, muôn chim ca hát. Có thể coi đây là một kiệt tác về nghệ thuật xây dựng lăng tẩm thời Nguyễn.



Ẩn sau những đường nét kiến trúc hoa mỹ, lịch sử xây dựng lăng gắn liền với một bi kịch trong sự nghiệp của vua Tự Đức.



Sau khi lên ngôi, Tự Đức đã sớm nghĩ đến việc xây lăng mộ cho mình. Vốn là một người giỏi thi phú, ông đã chọn cho mình một nơi yên nghỉ đầy thơ mộng trong một thung lũng hẹp thuộc làng Dương Xuân Thượng, tổng Cư Chánh. Lăng được khởi công năm 1864 với 5 vạn nhân công.



Khi mới khởi công xây dựng, vua lấy tên Vạn Niên Cơ đặt cho công trình với mong muốn được trường tồn. Tuy nhiên, việc sưu dịch xây lăng quá cực khổ cùng lối hành xử tàn nhẫn của các viên quan đã làm bùng nổ cuộc nổi loạn Chày Vôi của dân phu xây lăng.



Do sự việc này, vua phải đổi tên Vạn Niên Cơ thành Khiêm Cung và viết bài biểu trần tình để tạ tội.



Năm 1873, Khiêm Lăng được hoàn thành sau 9 năm xây dựng. Vua Tự Đức vẫn sống thêm 10 năm nữa rồi mới qua đời.



Do các biến động của thời cuộc, nhiều công trình của lăng đã xuống cấp hoặc sụp đổ. Sau các đợt trùng tu lớn những năm gần đây, sự tráng lệ của một trong những lăng tẩm đẹp nhất thời Nguyễn đã dần được khôi phục, góp phần làm nên diện mạo đặc sắc của quần thể di tích Cố đô Huế, Di sản thế giới được UNESCO công nhận.

 

Nhiều hình quá

 

Vô nơi người đã mất yên nghỉ để thắp nhang xong về hay để selfie ?

 

Minh Mạng 1 đêm chịch 4 bà thì phải?

 

Cái đm scroll muốn nát cái bi chuột

 

Tự đức 103 vợ mà ko con

 

Vào kinh thành Huế đi qua góc bên phải sao mấy cái nhà của mấy ông vương có chút téo thế ở sao nhể? Vua 10 phần vương ít cũng dc 2-3 chứ. Mà bao nhiêu vương mà có mấy căn thế sao chứa hết?

 

Đợt tao đi Huế có thấy lăng mấy ông này đẹp đâu, hay là do góc nhìn ta...

 

Khai Định, Tự Đức xấu xấu cũ cũ, chỉ có Minh Mạng to và đẹp thôi.

 

Một đêm 5 bà và 5 bà đều có thai, nên người ta làm ra cái rượu đặt tên "Minh Mạng Than" giúp tráng dương

 

Huế có đặc sản nào bổ dương không ...sao thấy toàn xách về bánh với kẹo

 

Ngoài cái rượu đó ra thì ta cũng ko rành vì cái này phải hỏi tên ysl.cabt.gamevn chứ ta có ghệ đâu mà biết yếu hay mạnh

 

Dân địa phương không nắm điểm mạnh địa phương mốt còn có tác dụng chứ
Chưa xài bổ từ từ mốt có cơ hội bắn 6 phát cho nó sợ .

 

Nhất dạ lục giao, 1 đêm xoạc 6 bà (hay 6 lần?)

 

Huế chả có đặc sản gì ngoài kẹo mè xửng, cơm hến với chặt chém

 

Hình như 6 bà, mấy cái này ta toàn nghe loáng thoáng chứ ko biết

 

Ta trước nay vẫn bắn được 4-5 phát một lần đi chơi ở lại hotel mà, mỗi lần ko dài, nhưng ta hồi mana nhanh, nhưng mệt òm về nhà là đau lưng đau háng.