Một số kinh nghiệm nhỏ trong việc trình bày bài hướng dẫn

Tham gia GuideGroup một thời gian, tôi nhận thấy rằng có khá nhiều bạn tham gia viết hướng dẫn (khác với tôi tưởng trước kia ), và chất lượng của các bài hd được gửi lên diễn đàn cũng tương đối khá. Tuy nhiên, còn khá nhiều bài lủng củng, lộn xộn, thậm chí có 1 số bài viết rồi bỏ dở. Tôi có đọc qua một số, và nhận thấy các bạn mắc cùng một lỗi na ná nhau, chủ yếu về cách trình bày. Thiết nghĩ, một bài hướng dẫn sơ qua cách viết…một bài hdẫn game cũng không phải là không cần thiết, và tôi mong bài viết này có thể giúp ích cho các bạn một phần nào.

1/Chuẩn bị.

Trước hết, bạn phải xác định trước khi bắt tay viết hướng dẫn: viết về cái gì? viết cho ai?và sẽ hoàn thành trong bao lâu?. Cả 3 tiêu chí ban đầu này đều khá quan trọng, bởi lẽ:

- Viết về cái gì? Khá đơn giản: những game nhiều người cần hdẫn nhất là game RPG- game nhập vai, thứ đến là game giải đố tìm đường, theo sau là các dạng game chiến thuật. Thường thì các game bắn súng FPS không cần hướng dẫn, bởi tât cả cái người chơi cần biết chỉ là cầm súng lên và…click chuột. ^_^. Do đó, nếu bạn có ý định viết hdẫn, tốt nhất nên chọn loại game cần hdẫn chứ không phải game mình đã chơi qua.

-Viết cho ai? Có nhiều kiểu người xem hướng dẫn.

(a) Có người đang chơi thì bí đường (nhất là RPG), để tiết kiệm thời gian đành lên mạng tìm hướng dẫn cho qua, nhưng họ hoàn toàn không dựa vào hướng dẫn tìm được để đi nốt phần còn lại của trò chơi.

(b)Người chỉ chuyên đi tìm hd, và dựa vào hướng dẫn để chơi từ đầu đến cuối một trò chơi (cũng hay gặp với RPG Nhật, nhưng là loại không có bản Tiếng Anh, chỉ chơi cho xong, thậm chí không cần biết đến cốt truyện *_* - Final Fantasy X là điển hình ).

Còn một kiểu nữa (c), gần giống kiểu thứ 2, hay gặp ở mấy trò chiến thuật như Tam Quốc Chí (SAN), hay Rome-total war – tìm guide hướng dẫn chiến thuật khi trò chơi quá phức tạp, để bổ sung kiến thức cho mình… Thậm chí có một số khá đông không thèm tìm hướng dẫn bằng tiếng Việt, mà lên các trang kiểu gamefaq/board để tìm guide tiếng Anh. Loại này thì không cần quan tâm .

Khi xác định được đối tượng, bạn sẽ dễ dàng hơn khi xác định tiếp các chi tiết cho bài hướng dẫn của mình. Ví dụ, nếu chủ trương viết cho những người chơi kiểu (b), chơi FF X mà không biết tiếng Nhật, bên cạnh việc hướng dẫn giải đố, lên LV, tìm đường tìm đồ v…v…, bạn cũng phải kể lại cốt truyện của game một cách chi tiết nhất có thể. Nếu viết cho loại (c), vd game Rome-total war, họ không cần hướng dẫn kiểu chỉ tận tay “nhà này có tác dụng này, quân này mạnh hơn quân kia” (vì chính họ cũng biết rồi), mà cần các chiến thuật sâu hơn, cao cấp hơn kiểu “tướng quân là linh hồn của quân đội, nên cần điều tướng vào các vị trí then chốt như…” .

- Thời gian hoàn thành bản hdẫn của bạn: Cái này khá quan trọng . Số người tìm hướng dẫn sẽ nhiều nhất khi game còn hot (khoảng 1 tháng sau khi có bản crack ở VN), và giảm mạnh sau khoảng thời gian đó. Nếu bạn có ý định viết hướng dẫn một cách nghiêm túc, hãy chạy đua với thời gian để dân tình có được bản hướng dẫn sớm nhất có thể. (ai viết mà chả muốn có người đọc bài, mà viết game cũ xì thì còn ai đọc nữa )

Tuy nhiên, có những game RPG siêu rối rắm kiểu như ShadowHeart-Convenant, mà một người chơi bình thường gần như không thể tìm hết bí mật của game. Thể loại này luôn cần hướng dẫn (tôi khẳng định đấy ^_^), do đó bạn có thể đưa ra bản hdẫn của mình trong khoảng tgian cả năm sau khi ra trò chơi cũng được. Tuy nhiên cần chú ý đến thời gian bạn post bài. Nhiều người post lây rây từng phần bài hd lên forum, thậm chí mỗi phần cách nhau cả tháng, và khoảng tgian hoàn thành tổng cộng có thể làm ngán ngẩm tất cả những người đang chơi game và cần hdẫn để chơi… Tốt nhất đừng để rơi vào tình trạng đó

2/Cách trình bày.

Rất tiếc phải có lời nhận xét rằng: phần lớn các bài viết trong box hướng dẫn đều rất dở ở phần trình bày. Các bạn post bài rất dài, cực kì khó đọc, thậm chí một số bài câu cú lại lủng củng, gây ấn tượng xấu ngay từ những chữ đầu tiên. Một lỗi khác là đơn điệu, cả về cách hành văn lẫn cách trình bày (toàn chữ là chữ kéo từ dòng đầu tiên đến dòng cuối cùng, cùng 1 cỡ chữ, 1 kiểu font, như kiểu 1 bàn tiệc toàn thịt lợn luộc vây +_+). Ok. Bạn không cần phải đạt điểm 8 khi học văn ở trường trung học, nhưng ít nhất cũng phải đạt yêu cầu chấp nhận được về cách trình bày, và vì thế, chú ý lắng nghe ^_^:

Một bản hd game, xét cho cùng cũng gần giống một bài báo. Bạn phải có một văn phong từ chấp nhận được đến hay, một hệ thống hình minh hoạ cũng như cách “dàn trang” ấn tượng, dễ đọc và dễ nhớ - dễ tra cứu nếu bài hd quá dài.

Văn phong.

Mỗi nguời có một giọng văn riêng, và cái đó thì không sửa được. Người đọc sẽ hết sức hứng thú khi đọc một bài viết có cách hành văn mạch lạc, sáng sủa, và nhất là giàu hình ảnh. Cái này thì đúng là chỉ nói được thôi, chứ rất khó làm, và ‘chỉ có em mới hiểu” giàu hình ảnh là cái chi . Nếu được, cố mà tán phét sao cho hài hước, và hiệu quả thì chính bạn cũng sẽ nhận thấy khi đọc lại bài của mình. Và nếu như không làm được như tôi nói, thôi thì bạn cứ cố giữ đừng để chữ nghĩa đấu đá nội bộ với nhau là ổn lắm rồi . Cũng đừng dùng từ cao siêu quá, chêm nhiều tiếng Anh vào bài dễ bị ăn chửi là thằng sính dùng sinh ngữ lắm đấy….

Hình minh hoạ.

Có bao giờ bạn để ý cách dàn trang của báo Thế Giới Game chưa?? Rất nhiều hình, dùng nhiều màu, ít khi để khoảng trắng… nói chung là hơi bị màu mè sặc sỡ . Trong điều kiện của một bài post trên forum gamevn, rõ ràng không thể làm giống tờ báo ấy được, nhưng hãy cố gắng đưa hình minh hoạ vào bài. Nhưng coi chừng, hình minh hoạ không phải Screenshot! Không nhiều, nhưng mỗi hình bạn post lên đều phải có tác dụng cho phần hướng dẫn bằng lời (chỉ tận tay ), chứ “minh hoạ” lại hoá ra thành “khoe VGA ngon” thì hỏng….

Cách dàn trang
Tôi không tìm được từ nào tốt hơn để diễn đạt ý này. Đây là phần mà các bài viết trong box hd bị điểm trừ nặng nhất. Giả sử muốn tìm cách giải một quest cực khó của Morrowind, tôi lên gamevn để tìm hd, và quá may khi tìm được một bài hdẫn hoàn chỉnh, nhưng khi đọc vào thì sao??? KINH KHỦNG! Toàn chữ là chữ, chữ từ đầu đến cuối, chữ từ dưới lên đầu, chẳng khác gì tôi đang đọc Toàn văn văn kiện đại hội đảng lần thứ n bằng Notepad vậy. Thậm chí còn không tìm nổi đoạn mình cần đọc ở đâu, vì thay bằng việc sắp xếp theo quest, nguời viết bài hd lại viết theo time line (diễn biến thời gian), chơi đến đâu giải quest đến đó… Vậy là tôi đành bỏ cuộc….

Hãy tận dụng lợi thế của forum so với Notepad của Windows: thay đổi phông chữ, ngắt dòng ngắt đoạn hợp lý, dùng màu để đánh dấu từng phần của bài viết etc. Điều này đặc biệt quan trọng khi viết hd cho game RPG, vì chúng thường khá dài, và nhiều vô số kể quest con quest bố cần xử lý, mà người đọc có khi chỉ cần một vài trong số đó. Ngoài ra, thử sử dụng 1 số chức năng đặc thù của web, như hyperlink, chèn link vào ảnh vv… (Cái này tôi sẽ nói ở phần sau.).

Tóm lại, hãy nhớ: viết càng ngắn gọn càng tốt nếu bạn cảm thấy văn mình không thánh thót, trình bày mạch lạc, từng phần rõ ràng. Cố gắng cho lấy 1 trang mục lục ngay ở phần bài hd, và link các phần bài hd của bạn vào trong mục lục ấy.

3/Một số kinh nghiệm trong việc đưa bài hướng dẫn lên mạng.


Không dám tự nhận tôi là người “nhiều kinh nghiệm”, (từ trước đến giờ cũng chỉ được 1, 2 bài hd là hết nước ^_^), nhưng tôi có thể tự tin vào khả năng trình bày/diễn đạt của mình, và do đó, mong “kinh nghiệm trình bày” của tôi có thể giúp được ai đó…

- Luôn có ít nhất là 2 bản hướng dẫn. Một bản post trên gamevn forum, bản kia được đính kèm theo bài post của bạn. Như tôi đã nói ở trên, người cần hd thực sự sẽ down về và đọc ở nhà, và việc phải save từng trang web một sẽ vô cùng bất tiện. Bản thứ 2 nên trình bày bằng MS word, để diễn đạt chính xác nhất cái mà bạn muốn đưa đến cho người đọc (sắp chữ, hình minh hoạ v.v..). Nếu có thể, thêm một bản notepad dành cho việc in, vì in ra giấy vừa chơi vừa đọc tiện hơn alt-tab ra/vào game nhiều (notepad vì dễ in nhất, và toàn chữ sẽ tiết kiệm hơn in cả ảnh).

- Khi post bài, tận dụng tất cả các chức năng trình bày bài viết của forum:

• chèn ảnh vào bài: dùng lệnh
• thay đổi cỡ chữ, màu chữ, font chữ: dùng chức năng post bài đầy đủ của diễn đàn
• tập sử dụng cách chèn các đường dẫn vào bài. Làm một trang mục lục tóm tắt các tiêu đề của từng phần bài viết, sau đó link vào đoạn tương ứng. Dùng lệnh:tiêu đề đoạn [*] một số trang web có cung cấp ... Bye . [color=darkorange]Kronpas [/color]

 

đường link đến trang faq của diễn đàn:
Danh sách VB Code

mấy cái ảnh này ko liên quan đến bài viết

 

Có ai có tư liệu giúp đàn em làm hướng dẫn FFIX ko ? Em là lính mới cho nên đây cũng sẽ là bài viết đầu tay. Mong các "trùm" giúp em với !!!

 

Hướng dẫn FFIX có người viết lâu rồi vào topic FFIX mà coi giờ này mà viết hướng dẫn FFIX, mình nghĩ bạn kiếm trò khác viết nha. FFIX còn có cheat ở box cheat code... đó.

 

Các bạn có bài hướng dẫn hoàn chình của FFIX không, mình tìm quài mà chẳng thấy đâu cả mong các bạn, chỉ giúp cho mình

cám ơn rất nhiều

 

ha,tại hạ có vài thắc mắc,xin giải đáp,thế có người viết hướng dẫn mà cố tình viết sai một chi tiếc,hay viết lộn,hay chưa tìm hiểu chính xác về game đó mà giám post bài thì có bị sút vào mông ko?,hay đang viết mà bỏ giở khi mod chưa có ý kiến,liệu có thể thêm các chi tiếc là cheat code hay những bai tham khảo từ bài người khác(tất nhiên phải trích rõ nguồn).bấy nhiêu đó lần sau có thắc mắc thì hỏi tiếp thanks

 

chả có ai lại thích cố tình viết sai cả,khi viết lộn mà người đọc nhận ra thì pm cho người viết để người ta sửa lại vì 1 bài hướng dẫn hoàn chỉnh dài chắc chắn là khó có thể kô có lỗi nào...còn chưa tìm hiểu về game hay chưa hề chơi mà đã tí tởn tìm hướng dẫn dịch thì đáng ăn đòn rồi...
về bài tham khảo thì có thể cho thêm vào...cheatcode thì kô có vấn đề gì...tuỳ người viết muốn hay kô

 

viết thế nào hay, viết dài mà người đọc vẫn thấy hay là được. Đặc thù của 1 số game RTS khó (rome total war chẳng hạn) hoặc dòng FF, các RPG trên PS2... rất dài, và người đọc (nếu đã đọc) có xu hướng đọc 1 đoạn dài ---> viết hài hước là cách tốt nhất giữ họ đọc cho hết bài .
Mấy cái adventure + horror tất nhiên không nằm trong danh sách viết hài hước rồi

 

Nhưng mà công việc viết hướng dẫn kiểu online hơi gây khó khăn, chỉ những ai cài sẵn Intểnt ở nhà mới có điều kiện, Gamevn ko cung cấp font chữ đúng để có thể soạn thảo trên Word, nên muốn viết đủ cũng khó.

 

để tớ chỉ qua cho: dùng word unicode ở nhà soạn bài, hình họt, trình bày đầy đủ, rồi copy file text sang notepad (font tahoma nhé). Đem cái file text đấy ra ha`ng, copy/paste lên forum, trình bày lại 1 chút (nhanh không ấy mà), chèn ảnh vào (dùng tag

 

ồh...tớ thì khác...mấy bài hướng dẫn trên faq toàn xài font luci gì gì đó kô nhớ nổi...copy mấy cái bản đồ của tụi nó sang word thì ok vì chỉnh lại được font...nhưng copy lên diễn đàn thì ôi thôi...thà kô mang lên còn hơn

 

cái đấy là file text, thôi đành lấy paint ra vẽ lại rồi up hình lên diễn đàn chứ biết làm thế nào

 

ờh...thì cũng chỉ có mỗi cách đó thôi...tớ toàn dùng shop để vẽ lại...chỉ tội là toàn hơn 1mb nên mấy trang web up ảnh thu hình cùa mình lại thành bé tí...

 

-bác soạn trên Word mà muốn Copy lên Gamevn có dấu chuẩn thì cho cái Vietkey cũa bác xang Unicode rồi vô Word cho kiểu chử của bác thành Time New Roman thế là xong tui dùng cách này viết Hướng dẩn Digimon 3 đó nhanh cực kỳ chỉ ctrl+c rùi ctrl+v là xong
-bác Knight định làm hướng dẩn gì thía bác chơi Digimon World 2 chưa tui thấy bác là dân Digimon mà

-cho mình hỏi sao cái hướng dẩn Digimon World 3 của mình viết mới xong phần hướng dẩn à còn phần Side Quest thì chưa xong sao cái hướng dẩn nó cứ trôi từ trang này qua trang khác (khi có một topic mới mở ra thì nó tuột xuống một Topic mổi lần cần thì làm biếng tìm ) có cách nào cho nó nằm 1 chổ không vậy (hay nhờ Mod dán nó lại).mình thấy mấy cái Topic đầu như chỉ dẩn Kingdoom Heart nó nằm yên một chổ đấy thôi ::(

 

cứ viết hết ở word cũng được sau đó vào trang www.gamevn.com/convert để chuyển sang unicode sau đó copy là xong hết

bảo mod note nó lên là xong...đảm bảo luôn ở đầu trang hoặc chăm post bài vào đó là được...tốt nhất là nên viết hết cả bài rồi mới up lên

 

nhắn tin cho mod bảo họ gắn cái chú ý cho là xong.

 

hê khó gì chứ,game vn mà viết ngoài unicode thì chỉ có ăn cháo nên ở đây ko phải có font và net mới viết được cần nghiên cứu kĩ,viết online thì có gì khó mỗi ngày viết một trang thôi câu nhiều cũng được cái chính là mod cắt dán lại ok,còn cho hỏi viết như báo cáo ngoài lề có phạm ko nhỉ?

 

viết thế nào cũng được, miễn là nó giống một bài guide là được, người khác bí đường vào hỏi tìm thấy thông tin mình muốn là được. THành thật mà nói guide group là thừa, vì sức mấy mà viết guide liên tục được, các bản hướng dẫn có trên gamevn là của mem viết, mỗi người 1 2 bài là nhiều.

 

ok,hỏi câu cuối cái,nếu tui ko viết hdẫn về game mà viết hướng dẫn về hack hay một khía cạnh cần kíp của game thì có được đưa lên box hdẫn hoàn chỉnh ko,thanks