Theo thống kê hiện nay có cho thấy, Việt nam ta cứ mở được một thị trường đi xuất khẩu lao động nào đó là thị trường ấy lại…ra vấn đề. Theo tìm hiểu được biết thì nguyên nhân chủ yếu là do ý thức chấp hành luật pháp của người đi xuất khẩu lao động còn kém, vẫn còn các tệ nạn như: trộm cắp, đánh nhau, bỏ trốn về nước,…. Trong thời gian gần đây, 4.000 lao động từ Việt Nam làm việc trong lĩnh vực bảo vệ, vệ sĩ tại UAE đang hoang mang trước việc đột ngột bị doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động trước hạn. Trong khi các cơ quan chức năng đang tìm cách bảo vệ quyền lợi của họ thì một số ít lao động lại kích động quậy phá. Xem thêm: xuất khẩu lao động nhật bản 2015 Ồ ạt trả lại lao động Chương trình hợp tác cung ứng vệ sĩ từ việt nam sang UAE được phê duyệt từ năm 2009 thông qua Bản ghi nhớ hợp tác nhân lực ký kết giữa Cục Quản lý lao động ngoài nước (Dolab) thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) và Tập đoàn IGG của UAE. Bản ghi nhớ có thời hạn sử dụng là 3 năm, được ký gia hạn thêm vào tháng 8 năm 2012. Cho đến nay, đã có trên 5.000 lao động (đa phần là những bộ đội xuất ngũ) đã được đưa sang làm vệ sĩ tại UAE, trong đó có gần 4.000 người hiện đang làm việc theo hợp đồng, thu nhập bình quân ước tính là 600 USD/người/tháng. Nhờ việc chú trọng đào tạo và giáo dục định hướng tốt nên lao động do Công ty Haindeco tuyển chọn cho đi xuất khẩu sang nước ngoài đều tuân thủ tốt pháp luật Mới đây, tại thông báo mới nhất được gửi cho các cơ quan có thẩm quyền, Dolab đã xác nhận lý do việc Công ty Emirates Gateway Security Services (EGSS, doanh nghiệp - DN - được Tập đoàn IGG ủy thác để thực hiện chương trình) sẽ chấm dứt hợp đồng trước hạn đối với hàng ngàn lao động Việt Nam, đó là thỏa thuận nói trên hết hạn vào tháng 08/2015 và cũng chưa có kế hoạch gia hạn lại hợp đồng. Tính từ đầu tháng 7 đến nay, EGSS đã gửi thông báo chấm dứt hợp đồng đến từng người lao động với nội dung rất ngắn gọn, thể hiện rõ sự bất cần: “Chúng tôi buộc phải thông báo với tất cả các bạn rằng công việc của mọi người không còn cần thiết và phù hợp dựa theo yêu cầu, quyết định của chúng tôi nữa. Bức thư này với mục đích thông báo công việc của các bạn với chúng tôi sẽ chấm dứt. Và ngày làm việc cuối cùng của bạn là 30-7-2015”. EGSS hiện đang làm thủ tục về nước cho các vệ sĩ của Việt Nam. Ở trong số gần 4.000 lao động bị trả về nước ta, có đến 1.286 lao động vẫn chưa kết thúc được hợp đồng 3 năm với doanh nghiệp tính đến tháng 08/2015 và một số còn có thời hạn kéo dài đến tận năm 2016. Việc các lao động bị trả về nước sẽ đồng nghĩa với việc chương trình hợp tác vệ sĩ giữa Việt Nam và UAE sắp bị phá sản, chấm dứt mọi nỗ lực đàm phán của Việt Nam. Trước đó, vào cuối năm 2014, khi nhận được thông tin từ phía UAE sẽ dừng tiếp nhận vệ sĩ từ Việt Nam, Bộ LĐ-TB-XH đã báo cáo và kiến nghị với Chính phủ để có các biện pháp vận động phía UAE để tiếp tục chương trình. Ngày 03/10/2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gửi thư cho Thái tử kiêm Phó Tổng Tư lệnh các lực lượng vũ trang UAE rằng đến ngày 16/12/2014, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã gặp Phó Thủ tướng UAE. Tuy nhiên, cho đến nay, các lãnh đạo cấp cao của UAE vẫn chưa có ý kiến chính thức về việc này. Hậu quả của việc đánh nhau Các DN xuất khẩu lao động (XKLĐ) được chọn tham gia chương trình hợp tác và cung ứng vệ sĩ gồm Sovilaco, Petromaning, Vinaconex Mec, Traicimexco, Hoàng Long, TTLC... đã từng khẳng định đây là một chương trình lớn mà UAE đang rất muốn hợp tác với Việt Nam. Nhưng vấn đề đặt ra hiện nay là vì sao quốc gia này lại không ký gia hạn chương trình mà trả toàn bộ vệ sĩ từ Việt Nam về nước? Giám đốc một DN tham gia chương trình cho rằng nguyên nhân chính là do ý thức chấp hành pháp luật của lao động Việt Nam quá kém. “Họ hay tụ tập nhậu nhẹt rồi đánh nhau, gây mất trật tự công cộng. Làm công tác bảo vệ cho các cơ sở của hoàng gia mà “quậy” như vậy thì ai dám sử dụng” - vị giám đốc này nói. Đỉnh điểm là mới đây, một số vệ sĩ ở trại lao động G2 (nhóm 2) tại Abu Dhabi lôi kéo, kích động nhiều người tham gia đòi quyền lợi về nước trước hạn. Đại sứ quán Việt Nam tại UAE xác nhận có 7 người cầm đầu đánh phiên dịch của đội, ép người này viết giấy thừa nhận ăn chặn của mỗi người tiền lương tháng 13 và một số khoản tiền khác lên đến trên 1.000 USD/người. Sự việc sau đó được tung lên Facebook để kích động bạo động, đình công trong trại G2 và các trại khác. Theo Dolab, với vụ gây rối này, không chỉ chương trình vệ sĩ, quan hệ hợp tác lao động của Việt Nam với UAE ở những lĩnh vực khác cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Cũng xin nói thêm, đây không phải lần đầu Việt Nam bị UAE dừng chương trình vệ sĩ. Trong phạm vi bản ghi nhớ đầu tiên thực hiện từ năm 2009, khoảng 600 vệ sĩ Việt Nam vừa mới sang được vài tháng cũng bị trả về nước. Lý do là một số lao động sau khi nhậu nhẹt rồi phát sinh mâu thuẫn, đánh nhau, gây mất trật tự an ninh. Mệt mỏi giữ thị trường Lao động Việt Nam đang có mặt ở 49 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong số này, từ năm 1992 đến nay, Việt Nam đã ký hiệp định, thỏa thuận hợp tác lao động với trên 20 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ngay trong 20 thị trường này, những bất ổn do người lao động gây ra tác động xấu đến quan hệ hợp tác lao động cũng thường xuyên diễn ra. Cùng khu vực Trung Đông, Qatar được xem là thị trường XKLĐ tiềm năng của Việt Nam. Khoảng 50 DN XKLĐ của Việt Nam bắt đầu khai thác Qatar từ năm 2005 và đến năm 2007 cung ứng được khoảng 10.000 lao động. Tuy nhiên, từ năm 2008, xuất phát từ tình hình lao động trộm cắp (chủ yếu trộm cắp dây đồng của công trình xây dựng), nấu rượu lậu, nhậu nhẹt, gây rối trật tự…, chính phủ Qatar quyết định dừng tiếp nhận vô thời hạn lao động Việt Nam. Hiện nước này đã tháo bỏ lệnh dừng nhưng thận trọng trong khâu cấp visa, chỉ cho phép số lượng nhỏ lao động Việt Nam nhập cảnh. Hai thị trường XKLĐ lớn nhất của Việt Nam hiện nay là Đài Loan và Hàn Quốc cũng bị đông kết tuyển dụng mà nguyên nhân chính vẫn xuất phát từ người lao động. Tại Đài Loan, từ tháng 5-2004, chính quyền vùng lãnh thổ này quyết định dừng tiếp nhận thuyền viên Việt Nam và đến tháng 1-2015 là lao động giúp việc gia đình. Mười năm qua, Việt Nam kiên trì đàm phán để Đài Loan tháo bỏ lệnh cấm. Đầu tháng 6 vừa qua, Bộ LĐ-TB-XH ra thông báo Đài Loan tháo bỏ lệnh dừng, cho phép DN tuyển chọn lao động. Nhưng chỉ vài ngày sau, Bộ LĐ-TB-XH lại ra thông báo tạm dừng tuyển do chưa thống nhất kế hoạch triển khai với Đài Loan. Sự thực không hẳn vậy mà là do lao động Việt Nam ở Đài Loan bỏ trốn có chiều hướng gia tăng, buộc nước này phải cân nhắc. Hiện có khoảng 24.000 lao động Việt Nam bỏ trốn ở Đài Loan, dẫn đầu các nước XKLĐ vào thị trường này Tại Hàn Quốc, từ tháng 8-2012 đến nay, chính phủ nước này không ký gia hạn thỏa thuận hợp tác lao động với Việt Nam theo chương trình cấp phép lao động EPS do lao động Việt Nam vi phạm pháp luật, bỏ trốn quá nhiều. Trong 3 năm qua, Dolab và Trung tâm Lao động ngoài nước thuộc Bộ LĐ-TB-XH triển khai đề án ngăn ngừa lao động bỏ trốn nhưng nỗ lực bất thành. Phía Hàn Quốc chỉ xem xét nối lại hợp tác khi tỉ lệ lao động bỏ trốn giảm còn 28% trong khi trên thực tế tỉ lệ này hiện chiếm trên 33% trong tổng số lao động đang làm việc theo hợp đồng. Hơn 26.000 lao động đang cư trú bất hợp pháp ở Hàn Quốc không chịu về nước dù chính phủ nước này đang mở chiến dịch truy bắt trên toàn quốc. Sự bất chấp của họ đã tước đoạt cơ hội của hàng chục ngàn lao động trong nước đang có nguyện vọng sang đây.
