Anh em nếu có sở thích nuôi chó thì chắc đều thấy một trong những việc thích nhất là chơi với chúng. Mà một điều rất hay là vật nuôi, nhất là chó, có khả năng hiểu được những mệnh lệnh của con người, nhất là chủ nhân. Chúng thể hiện nhu cầu của mình qua tiếng sủa: khi đói, muốn đi chơi, hay cảm thấy nguy hiểm. Tiếng sủa mang nhiều sắc thái thông tin khác nhau, và các nhà khoa học đang tìm cách dịch tiếng sủa này sang ngôn ngữ loài người. Lợi ích của tiếng sủa và nhu cầu hiểu được nó Con sói đầu tiên được thuần hóa cách đây khoảng 15,000 năm. Từ đó, chó và người đã thay đổi để giao tiếp dễ dàng hơn. Chó đã phát triển tiếng sủa để truyền đạt thông tin và sử dụng ánh mắt để thể hiện cảm xúc. Trong khi đó, chó sói hay chó hoang không có những hành vi này. Điều thật sự thú vị là chúng ta không cần phải hiểu hết ngôn ngữ của chúng mà vẫn có thể đoán phần nào đó những điều mà chúng đang mong muốn. Mon - con Samoyed trắng nhà mình nuôi Nhà mình từng nuôi 1 con Samoyed trắng như tuyết. Đó là một trải nghiệm thật sự tuyệt vời khi mình có thể chơi với nó, ra lệnh cho nó và nó biết sủa với mình khi muốn đi chơi, hay tiếng sủa lúc phải đi tắm vì nó không thích tắm. Hoặc nó thấy rất phấn khích thấy mình sau một ngày không được chơi với mình. Chỉ cần một thời gian mình có thể đoán được những tiếng sủa đó mang thông tin gì để đáp ứng nhu cầu của nó. Hay cũng đã từng có lúc nó bị bệnh suýt chết và lúc mình ra vườn nhìn nó, ánh mắt của nó thể hiện sự sợ hãi và mình hoàn toàn cảm nhận được điều đó. Và đứng ở góc nhìn là một người nuôi chó, mình rất thích ngồi nói chuyện hay hỏi chúng. Kiểu như: mày muốn đi chơi không Mon (con chó nhà mình tên Mon), hay mày đang bị gì, mệt hở, đói không? Đi tắm nhé. Nó trả lời mình thông qua tiếng sủa hay ánh mắt. Hoặc hay khi nghe tiếng sấm, nó sẽ sủa to, cào chân lên cửa và đòi vào nhà. Một số ví dụ như thế để thấy chó và người đã hình thành một cách giao tiếp không thông qua ngôn ngữ của nhau. Tuy nhiên, không chỉ mình và rất nhiều người nuôi thú cưng khác rất muốn hiểu được một cách rõ ràng tiếng chó mèo. Ví dụ tiếng sủa như thế này được dịch thành: “Tao đang đói đó, tao muốn ăn” hay “Tao đang muốn cắn con kia”, v.v. AI được kì vọng mang lại giải pháp đột phá Thật ra, đã có rất nhiều dự án được thực hiện trước đây, từ năm 2006 để phân tích hành vi của chó và xác định tiếng kêu tương ứng của chúng. Ví dụ như nghiên cứu về động vật học của Péter Pongrácz tại đại học Eötvös Loránd vào năm 2005 đã cho thấy con người có thể xác định cảm xúc của chó như hung hăng, sợ hãi. Hay Viện Hàn lâm Khoa học Hungary vào năm 2003 đã chỉ ra rằng sự biến đổi trong tần số, âm điệu và nhịp điệu của tiếng sủa chó cho phép truyền đạt các trạng thái thông tin khác nhau. AI được kì vọng là giải pháp để các nhà khoa học dịch tiếng chó sang tiếng người Tuy nhiên, việc thật sự dịch và hiểu được tiếng chó vẫn chưa đạt được bước đột phá nào. AI xuất hiện như một giải pháp tiềm năng khi công nghệ này có khả năng học một lượng dữ liệu khổng lồ, sau đó tìm ra các khuôn mẫu trong đó để phân loại chúng. Ngoài ra, các công cụ như ChatGPT với khả năng đưa ra các câu trả lời giống như cách con người giao tiếp khi được huấn luyện với tập dữ liệu đủ lớn khiến các nhà khoa học coi AI như một lời giải cho bài toán này. Để thực hiện điều này, các nhà khoa học sẽ đưa một tập dữ liệu gồm các đoạn video, âm thanh về tiếng kêu của chó cùng miêu tả các hoạt động tương ứng mà chúng đang thực hiện. Sau đó họ xem thử các mô hình có khả năng tìm ra các nhóm dữ liệu để phân loại hành vi và âm thanh tương ứng hay không. Tuy nhiên, cho tới nay, chưa có bất kì bước đột phá nào được ghi nhận. Những bước tiến nhất định Một số dự án đã đạt tiến bộ nhất định. Nhóm nghiên cứu tại Đại học Michigan thu thập 20,000 đoạn ghi âm để huấn luyện mô hình nhận dạng giọng nói con người, sau đó áp dụng cho tiếng sủa để đoán tình huống xảy ra trước đó với độ chính xác 60%. Đây không phải là một con số quá cao nhưng tối thiểu đó là những gì các nhà khoa học đang làm được ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, tiến sĩ Rada Mihalcea, đồng tác giả của dự án trên cho rằng họ dần phải thu nhỏ tham vọng của mình vì khả năng cao ở loài chó không tồn tại một hệ thống ngôn ngữ như từ - câu - đoạn văn mà chỉ đơn giản là những âm tiết đơn giản. Một số dự án đã ghi lại tiếng sủa của chó để tạo cơ sở dữ liệu cho AI Hay một dự án được thực hiện bởi Đại Học Texas tại Arlington với cách tiếp cận khác khi dự án này thu thập một lượng dữ liệu khổng lồ về chó trên YouTube. Tập dữ liệu này nhiễu rất nhiều và họ tìm cách tách tiếng sủa ra khỏi các âm thanh khác trong clip. Kết quả ban đầu cho thấy mô hình có thể phân biệt được âm thanh từ 6 loài chó khác nhau bao gồm Husky, Shiba Inus, Pitbul, chó săn Đức, Labrados và Chihuahua. Ngoài ra, họ cũng tìm ra được 105 đơn âm khác nhau giữa các loài chó. Thách thức Tuy nhiên, những điều này không khẳng định rằng các nhà khoa học đã đạt được bước đột phá. Họ đang đối mặt với rất nhiều thách thức. Đầu liên là dữ liệu. AI cần được huấn luyện trên tập dữ liệu đủ lớn gồm hàng triệu thậm chí là hàng tỉ đoạn clip về chó với chất lượng đủ tốt. Các đoạn clip này phải đa dạng về giống chó, tuổi cùng các tình huống khác nhau. Tuy nhiên, một tập dữ liệu như vậy hiện không tồn tại. Điều này hơi tréo ngoe khi chó là thú cưng tồn tại trong cuộc sống con người, được ghi lại bởi các thiết bị thông minh và đăng tải lên Internet nhưng một cơ sở dữ liệu đủ tốt lại chưa từng được thực hiện. Một vài dự án nhỏ đã thực hiện việc này; ví dụ nhóm nghiên cứu tại Viện Vật lý Thiên văn, Quang học và Điện tử Quốc gia (INAOE) ở Puebla, Mexico đã ghi lại tiếng chó sủa tại nhà trong các tình huống khác nhau. như gõ cửa, đói, nghịch đồ chơi, v.v. Tuy nhiên, ngay cả khi có dữ liệu tốt, việc xác định kết quả đầu ra vẫn là vấn đề lớn: làm sao biết kết quả AI trả về đúng hay sai? Với ChatGPT hay các công cụ trả về ngôn ngữ loài người, chúng ta có thể xác định tính đúng đắn và tối ưu mô hình. Tuy nhiên, liệu có tồn tại một con chó nào có thể nói cho các nhà khoa học hiểu được rằng: đó là tiếng sủa mang nghĩa đang đói, hay đang giận, hay đang buồn? Nguồn [1][2][3]
