Viêm đa dây thần kinh là một bệnh lý thường diễn tiến âm thầm, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng vận động của người bệnh. Đây là tình trạng tổn thương đồng thời nhiều dây thần kinh ngoại biên, thường gặp ở tay, chân và các vùng chi khác, gây ra các triệu chứng như tê bì, đau nhức, yếu cơ, mất cảm giác,... 1. Viêm đa dây thần kinh là gì? Viêm đa dây thần kinh là tình trạng viêm hoặc thoái hóa xảy ra ở nhiều dây thần kinh ngoại vi cùng lúc. Các dây thần kinh này chịu trách nhiệm điều khiển cảm giác, vận động và chức năng tự động của cơ thể như huyết áp, nhịp tim, tiêu hóa,... Khi bị tổn thương, người bệnh có thể gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày như đi lại, cầm nắm, hoặc thậm chí là mất khả năng kiểm soát các chức năng cơ thể. 2. Nguyên nhân gây viêm đa dây thần kinh Có nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm đa dây thần kinh, bao gồm: Bệnh tiểu đường: Là nguyên nhân phổ biến nhất. Lượng đường trong máu cao kéo dài gây tổn thương dây thần kinh theo thời gian. Thiếu vitamin: Đặc biệt là vitamin nhóm B như B1, B6, B12 – đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ hệ thần kinh. Rối loạn miễn dịch: Như trong hội chứng Guillain-Barré, lupus ban đỏ hệ thống, viêm mạch máu... Nhiễm trùng: HIV, viêm gan B, viêm gan C, bệnh Lyme,... Ngộ độc: Rượu, kim loại nặng (chì, thủy ngân), thuốc hóa trị... Yếu tố di truyền: Một số dạng viêm đa dây thần kinh có liên quan đến gene di truyền như bệnh Charcot-Marie-Tooth. 3. Triệu chứng của viêm đa dây thần kinh Các triệu chứng của viêm đa dây thần kinh có thể xuất hiện từ từ hoặc đột ngột, bao gồm: Tê bì, ngứa ran ở tay, chân, nhất là đầu ngón. Đau nhức, nóng rát, như bị kim châm hoặc điện giật. Yếu cơ, khó cầm nắm, đứng lên, đi lại. Mất cảm giác hoặc phản xạ chậm. Rối loạn tiêu hóa, huyết áp, tiết niệu nếu dây thần kinh tự động bị ảnh hưởng. Một số trường hợp nặng có thể bị liệt cơ, teo cơ. 4. Viêm đa dây thần kinh nguy hiểm như thế nào? Dù nhiều người xem thường hoặc nhầm lẫn viêm đa dây thần kinh với triệu chứng thông thường do mệt mỏi, thiếu máu,... nhưng trên thực tế, đây là bệnh lý có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng: Mất chức năng vận động: Người bệnh có thể không thể đi lại hoặc cầm nắm đồ vật. Tăng nguy cơ té ngã và chấn thương do mất thăng bằng. Loét tỳ đè, nhiễm trùng nếu không được chăm sóc đúng cách. Suy giảm chất lượng cuộc sống, ảnh hưởng đến tâm lý và khả năng lao động. Trường hợp tổn thương dây thần kinh tự động, người bệnh có thể bị rối loạn tim mạch, tiêu hóa, thậm chí tử vong nếu không điều trị kịp thời. 5. Cách chẩn đoán viêm đa dây thần kinh Để chẩn đoán chính xác viêm đa dây thần kinh, bác sĩ sẽ: Khai thác bệnh sử và triệu chứng lâm sàng. Thực hiện khám thần kinh để kiểm tra phản xạ, cảm giác, sức cơ. Điện cơ (EMG) và đo dẫn truyền thần kinh để xác định vị trí và mức độ tổn thương. Xét nghiệm máu tìm nguyên nhân nền tảng như đái tháo đường, thiếu vitamin, nhiễm trùng, bệnh tự miễn,... Một số trường hợp cần sinh thiết thần kinh hoặc chọc dò dịch não tủy. 6. Điều trị viêm đa dây thần kinh như thế nào? Tùy vào nguyên nhân và mức độ tổn thương, điều trị viêm đa dây thần kinh có thể bao gồm: Kiểm soát nguyên nhân gốc như điều chỉnh đường huyết, bổ sung vitamin, điều trị nhiễm trùng hoặc bệnh lý miễn dịch. Dùng thuốc giảm đau thần kinh: Nhóm gabapentin, pregabalin, thuốc chống trầm cảm 3 vòng,... Vật lý trị liệu để duy trì sức cơ, cải thiện khả năng vận động. Hỗ trợ dinh dưỡng thần kinh bằng các sản phẩm chứa vitamin nhóm B, acid alpha-lipoic,... Tránh sử dụng rượu, thuốc độc thần kinh, hoặc các tác nhân có thể làm bệnh trầm trọng hơn. 7. Phòng ngừa viêm đa dây thần kinh Kiểm soát tốt bệnh lý nền như tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh gan,... Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung vitamin nhóm B. Tránh rượu bia, thuốc lá và các chất độc hại với hệ thần kinh. Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày để tăng lưu thông máu. Khám sức khỏe định kỳ, nhất là khi có triệu chứng tê bì, yếu cơ kéo dài. Kết luận Viêm đa dây thần kinh là một bệnh lý không thể xem nhẹ. Dù khởi phát âm thầm nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, hậu quả có thể rất nặng nề. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng cách và duy trì lối sống lành mạnh chính là chìa khóa để kiểm soát và ngăn ngừa căn bệnh nguy hiểm này. Nếu bạn có các triệu chứng như tê bì, đau nhức kéo dài, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn phù hợp. Hãy bảo vệ hệ thần kinh của bạn từ hôm nay để duy trì sức khỏe và chất lượng sống bền vững!
