[VNE] Mòn mỏi chờ điều chỉnh giảm trừ gia cảnh

Mỗi tháng xem bảng lương, nhìn thấy khoản thuế thu nhập cá nhân 100.000 đồng, bà mẹ đơn thân Ngọc Lan, 35 tuổi, vẫn trào lên cảm giác "xót của".

"Mọi chi tiêu của hai mẹ con trông cả vào lương. Dè xẻn từng đồng mà tháng nào cũng thiếu trước hụt sau nên dù số tiền thuế phải đóng không nhiều tôi vẫn thấy tiếc", chị Lan, một nhân viên văn phòng ở quận Đống Đa, Hà Nội nói.

Chị Lan ly hôn một năm trước, một mình nuôi con. Được trả lương 18 triệu đồng, sau khi trừ các loại bảo hiểm và thuế, chị nhận về hơn 17 triệu, chưa đủ cho các khoản chi cố định của gia đình. Nhưng khoản tiền này tiếp tục bị "cấu" thêm 100.000 thuế thu nhập sau khi đã "trừ gia cảnh".

Mong mỏi lớn nhất của chị Lan là mức giảm trừ gia cảnh tăng lên tương đương mức chi tối thiểu cho con, khoảng 7 triệu đồng.

Dù có thu nhập cao gấp nhiều lần Ngọc Lan nhưng anh Đức Tuấn, kỹ sư IT 31 tuổi tại TP HCM vẫn thấy cuộc sống chật vật vì chi phí nuôi con và sinh hoạt của gia đình cao gấp nhiều lần mức giảm trừ. "Mấy ai sống nổi với 11 triệu đồng ở thành phố này, chưa kể mức giảm trừ 4,4 triệu đồng cho người phụ thuộc thấp đến mức có cũng như không", ông bố trẻ nói.

Vợ Tuấn làm cho một doanh nghiệp kiểm soát chất lượng, còn anh làm IT cho một công ty FDI. Mỗi năm anh phải đóng hơn 60 triệu đồng thuế thu nhập cá nhân (TNCN) chưa kể những khi có thu nhập bất thường.

Hai tháng trước, vợ chồng Tuấn đón con đầu lòng. Chi tiêu của gia đình cũng từ đó nhiều gấp đôi, áp lực ngày càng tăng.

Công nhân Khu Công nghiệp Tân Tạo (TP HCM) đi chợ mua đồ ăn. Ảnh: Hữu Khoa


Công nhân Khu Công nghiệp Tân Tạo (TP HCM) đi chợ mua đồ ăn. Ảnh: Hữu Khoa

Giảm trừ gia cảnh là khoản được trừ vào thu nhập của cá nhân trước khi tính thuế nhằm đảm bảo nguồn chi cần thiết tối thiểu cho bản thân người nộp thuế và những người có nghĩa vụ nuôi dưỡng.

Qua 16 năm ban hành, mức giảm trừ gia cảnh được điều chỉnh ba lần. Hiện tại, người nộp thuế được giảm trừ 11 triệu đồng/tháng và 4,4 triệu đồng/tháng với mỗi người phụ thuộc.

Nhưng chi tiêu của người dân đã tăng nhiều lần so với tốc độ tăng của giảm trừ gia cảnh. Trong khi mức chi tiêu tối thiểu của mỗi người dân tăng gấp 4-5 lần so với thời điểm 2008, lương tối thiểu tăng 6-7 lần, mức giảm trừ gia cảnh tăng chưa bằng ba lần.

Tháng 11/2024, trả lời kiến nghị của đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM về "cần tăng mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với tình hình kinh tế xã hội hiện nay", Bộ Tài chính nói "vẫn chưa thể điểu chỉnh khi CPI biến động dưới 20% so với lần thay đổi gần nhất".


'Cần tăng mức giảm trừ gia cảnh cho lao động TP HCM vì chi phí đắt đỏ'
Cần tăng mức giảm trừ gia cảnh cho lao động ở TP HCM và người phụ thuộc vì chi phí đắt đỏ, điều này góp phần thu hút nhân lực cho thành phố, theo cán bộ công đoàn. 75

Khảo sát VnExpress từng thực hiện với hơn gần 24.000 độc giả có mức thu nhập bình quân 22 triệu đồng mỗi tháng, người nộp thuế chi tiêu cho bản thân hơn 10 triệu đồng nhưng tốn ít nhất 7 triệu để nuôi một người phụ thuộc. Mức này chiếm 70% khoản chi cho bản thân, lớn hơn tỷ lệ 40% mà Bộ Tài chính xác định.

"Mức giảm trừ gia cảnh đang áp dụng hiện nay là phi lý", luật sư Nguyễn Danh Huế, đoàn Luật sư TP Hà Nội, nói.

Ông phân tích đầu tiên mức giảm trừ không phản ánh đúng thực tế chi phí sinh hoạt. Lạm phát gia tăng mạnh sau đại dịch Covid-19, đẩy chi phí sinh hoạt tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM tăng đáng kể. Ví dụ, năm 2020, một suất ăn trưa văn phòng khoảng 30.000 - 40.000 đồng, nay lên 50.000 - 70.000 đồng. Giá xăng, điện, nước, nhất là nhà trọ tăng mạnh nhưng mức giảm trừ vẫn giữ nguyên 11 triệu đồng, không đủ để đảm bảo mức sống tối thiểu tại các đô thị lớn.

Mức giảm trừ cho người phụ thuộc 4,4 triệu đồng cũng "rất khác xa thực tế", theo luật sư Huế. Chi phí học tập cho một học sinh tiểu học trường công tại Hà Nội, TP HCM đã dao động từ 3-7 triệu đồng, trường tư có thể lên đến 10-15 triệu đồng mỗi tháng. Một cụ già cần chăm sóc tại nhà hoặc viện dưỡng lão cũng ít nhất 8-10 triệu đồng một tháng.

Một điểm bất cập khác là chính sách giảm trừ gia cảnh không điều chỉnh theo biến động giá cả hàng năm. Trong khi đó, nhiều quốc gia áp dụng cơ chế tự động điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát, giúp đảm bảo công bằng thuế. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các cá nhân và gia đình, còn tác động tiêu cực đến sức mua của thị trường, từ đó ảnh hưởng đến nền kinh tế chung.

Ảnh minh họa.


Ảnh minh họa.

Theo Tổng cục Thuế, số thu từ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) năm 2024 đạt 189.000 tỷ đồng, vượt dự toán cả năm khoảng 30.000 tỷ. Số lượng người nộp thuế TNCN không ngừng tăng qua các năm qua, hiện khoảng 26 triệu người.

"Số thu thuế TNCN cao cũng là biểu hiện của gánh nặng thuế ngày càng tăng, người lao động đang chịu nhiều thiệt thòi", tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tú, nguyên Vụ trưởng Tổng cục Thuế nói.

Điều này phản ánh qua câu chuyện của chị Lan, anh Tuấn. Mục tiêu của thuế TNCN là đánh vào những người có thu nhập cao hơn mức trung bình, người thấp sẽ không phải nộp. Mức thuế dù chỉ vài chục đến vài trăm nghìn vẫn là "bất công với những người thu nhập thấp". "Luật thuế TNCN đã lạc hậu, trong đó cái lạc hậu nhất là giảm trừ gia cảnh, đòi hỏi phải sửa đổi ngay", ông Tú nói.


Đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh lên cao nhất 18 triệu một tháng
Loạt tỉnh thành và các bộ ngành cùng đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh, trong đó mức cao nhất được kiến nghị lên tới 18 triệu đồng một tháng. 254

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến sửa đổi Luật thuế TNCN dự kiến trình Quốc hội cuối 2025, thông qua 2026 và thực thi 2027. Ông Tú kiến nghị có thể sửa ngay mức giảm trừ gia cảnh và thực hiện trong năm nay vì thủ tục đơn giản và không cần sửa luật. Việc này sẽ giúp giảm thuế, tăng thu nhập, thúc đẩy sức mua và đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025.

"Thực tế đã chứng minh mỗi lần tăng mức giảm trừ gia cảnh đều dẫn đến tăng trưởng GDP, từ đó bù đắp thâm hụt thuế", ông Tú nói.

Dưới những con số khô khan của thuế và chi phí sinh hoạt là những câu chuyện đời thực đầy áp lực. Đức Tuấn mong mức giảm trừ gia cảnh tăng lên ít nhất 15 triệu đồng mỗi người, phù hợp với thực tế sống ở TP. HCM.

"Với mức giảm trừ như vậy, vợ chồng tôi sẽ có thêm một khoản tiết kiệm lớn cho ước mơ mua nhà", anh chia sẻ.

Vừa làm việc, vừa trông con ốm sốt trong căn phòng trọ ở Hà Nội, chị Ngọc Lan ví bản thân mấy tháng gần đây lúc nào cũng trong tình trạng "đầu bù tóc rối" do con gái ốm dai dẳng. Chỉ riêng chi phí thuốc men đã ngốn 2/3 tháng lương.

"Nếu mức giảm trừ gia cảnh tăng lên, mỗi năm tôi sẽ tiết kiệm được hai hộp sữa từ khoản thuế đang phải đóng", chị nói.
Mòn mỏi chờ điều chỉnh giảm trừ gia cảnh - Báo VnExpress Đời sống

 

năm 2024 thu 189.000 tỉ đồng thuế thu nhập cá nhân, tăng 20% so với năm 2023
vụ này lobby 3 năm rồi mà chưa đâu vào đâu, nhiều tiền quá méo biết lấy chỗ nào bù vào

 

đừng hỏi tổ quốc đã làm gì cho ta
mà hãy hỏi ta đã làm gì cho tổ quốc hôm nay

 

Nghèo thì đừng có bệnh, đừng có đẻ

 

Đừng có đi làm đừng nộp ...

 

xưa vì thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân 20-30k/ tháng nên ko được duyệt mua nhà ở xã hội

 

Miễn phí học phí rồi còn đòi hỏi gì?

 

mấy cái khác thì lẹ lắm

 

Lên bài liên tục như này liệu sẽ có đổi thay

 

2027 nhé