Tuổi Trẻ - Đã tìm thấy sóng hấp dẫn do thiên tài vật lý Albert Einstein tiên đoán một thế kỷ trước.

2 cái lỗ đen tiến tới gần nhau, quấn lấy nhau, rồi ép lại thành 1 tạo ra sức hấp dẫn lớn, lan truyền trong không gian với vận tốc ánh sáng, vậy mà còn cần giải thích à

 

Bổ sung thêm là lí thuyết M là tổng hợp của một vài dạng lí thuyết dây khác nhau và 1 lí thuyết siêu hấp dẫn chứ ko phải lí thuyết dây là lí thuyết M, thêm nữa thì lí thuyết lượng tử là 1 lí thuyết riêng gần như độc lập với thuyết tương đối nên gọi M là lí thuyết thống nhất thì đúng hơn là lí thuyết bổ sung.

 

Ảnh angten giao thao kế laser trong vũ trụ



Hình minh họa sóng hấp dẫn do hai hố đen sáp nhập tạo ra

 

Lúc đầu thì có khá nhiều lý thuyết dây khác nhau nhưng sau này Ed Witten mới chỉ ra các lý thuyết này chỉ là 1 và tổng hợp lại thành lý thuyết M.

 

Trong vật lý, sóng hấp dẫn là những gợn lăn tăn tạo bởi độ cong của không gian, thời gian thành các dạng sóng lan truyền ra bên ngoài từ các nguồn hấp dẫn thăng giáng (thay đổi theo thời gian), và những sóng này mang năng lượng dưới dạng bức xạ hấp dẫn. vào năm 1916, dựa trên thuyết tương đối rộng của Einstein lần đầu tiên đã dự đoán có sóng hấp dẫn. Nhóm cộng tác khoa học Advanced LIGO đã thu được trực tiếp tín hiệu sóng hấp dẫn từ kết quả hai lỗ đen sáp nhập vào ngày 14 tháng 9 năm 2015 và phát hiện này được thông báo trong cuộc họp báo tổ chức ngày 11 tháng 2 năm 2016 bởi Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF).

Theo thuyết tương đối rộng, sóng hấp dẫn có thể phát ra từ một hệ sao đôi chứa sao lùn trắng, sao neutron hoặc lỗ đen. Hiện tượng sóng hấp dẫn là một trong những hệ quả của tính hiệp biến Lorrentz cục bộ trong thuyết tương đối tổng quát, bởi vì tốc độ lan truyền tương tác bị giới hạn bởi đặc tính này. Nhưng trong thuyết hấp dẫn của Newton tất cả các vật tương tác tức thì với nhau, vì vậy không có sóng hấp dẫn trong lý thuyết cổ điển này.

Thuyết tương đối tổng quát của Einstein mô tả hấp dẫn là một hiện tượng gắn liền với độ cong của không-thời gian. Độ cong này xuất hiện vì sự có mặt của khối lượng. Càng nhiều khối lượng chứa trong một thể tích không gian cho trước, thì độ cong của không thời gian càng lớn hơn tại biên giới của thể tích này.

Khi vật thể có khối lượng di chuyển trong không thời gian, sự thay đổi độ cong hồi đáp theo sự thay đổi vị trí của vật. Trong vài trường hợp, vật thể chuyển động gia tốc gây lên sự thay đổi độ cong này mà lan truyền ra bên ngoài với tốc độ ánh sáng theo như dạng sóng. Hiện tượng lan truyền này được gọi là sóng hấp dẫn.

Khi sóng hấp dẫn truyền tới một quan sát viên ở xa, bằng dụng cụ phát hiện người đó sẽ kết luận là không thời gian bị bóp méo. Khoảng cách giữa hai vật tự do sẽ biến đổi tăng giảm một cách nhịp nhàng (dao động), bằng với tần số của sóng hấp dẫn. Tuy nhiên, trong quá trình này, các vật là tự do và không có lực tác động giữa chúng, vị trí tọa độ là không thay đổi, sự thay đổi ở đây là thay đổi hệ tọa độ không gian và thời gian của khoảng cách giữa chúng. Đối với quan sát viên ở xa, cường độ sóng hấp dẫn tại vị trí của người này tỉ lệ nghịch với khoảng cách từ anh ta đến nguồn sóng.

Theo dự đoán của lý thuyết, ở các hệ sao đôi chứa sao neutron chuyển động vòng xoắn ốc vào nhau với tốc độ lớn trên quỹ đạo elip dẹt, chúng sẽ sáp nhập vào nhau trong tương lai và là nguồn phát ra sóng hấp dẫn mạnh. Nhưng bởi vì khoảng cách thiên văn đến chúng quá lớn, cho lên ngay cả các sóng hấp dẫn có cường độ cao nhất phát từ các sự kiện trong vũ trụ khi lan tới trái đất đã yếu đi rất nhiều, với biên độ dao động khoảng cách giữa hai vật thử thấp hơn 10−21. Để phát hiện sự thay đổi tinh tế này, các nhà khoa học phải tìm cách tăng độ nhạy của máy dò. Tính đến năm 2012, các máy dò nhạy nhất nằm ở các trạm thám trắc LIGO và VIRGO có độ chính xác lên tới 5 x 10−22. Các đài thám trắc vẫn chưa phát hiện ra sóng hấp dẫn, do đó các nhà vật lý kết luận là tần số của sóng hấp dẫn truyền tới Trái Đất có một ngưỡng giới hạn trên. Cơ quan Vũ trụ châu Âu đang phát triển một hệ thống vệ tinh thám trắc trong không gian để phát hiện sóng hấp dẫn, tên dự án là Ăngten giao thoa kế Laser trong Vũ trụ (Laser Interferometer Space Antenna LISA).

Sóng hấp dẫn có thể thâm nhập vào các vùng không gian mà sóng điện từ không thể xâm nhập. Các nhà vật lý suy đoán sóng hấp dẫn có thể giúp tìm hiểu vũ trụ tại những vùng sâu nơi một số loại thiên thể kỳ lạ nằm ở đó, chẳng hạn như các lỗ đen. Những đối tượng như vậy không thể quan sát trực tiếp theo cách truyền thống bằng kính thiên văn quang học và kính thiên văn vô tuyến. Ưu điểm này của sóng hấp dẫn cũng là một lợi thế để nghiên cứu trạng thái sớm nhất của Vũ trụ. Không thể áp dụng các phương pháp quan sát hiện nay bởi vì trước giai đoạn tái kết hợp electron, Vũ trụ trở lên mờ đục đối với dải sóng điện từ. Ngoài ra, các phép đo chính xác hơn của sóng hấp dẫn có thể tiếp tục xác minh thuyết tương đối tổng quát.

Sóng hấp dẫn về mặt lý thuyết có thể tồn tại ở bất kỳ tần số nào, nhưng hầu như không thể phát hiện được chúng ở tần số rất thấp, và nguồn phát sóng tần số cao được biết đến là không thể quan sát được. Stephen Hawking và Werner Isreal dự đoán rằng có thể phát hiện sóng hấp dẫn với tần số trong miền 10 -7 Hz tới 10 11 Hz.

 

Cái đấy là đúng, mình chỉ bổ sung thêm là trong lí thuyết M còn có lí thuyết siêu hấp dẫn nữa nên ko thể gọi lí thuyết M là lí thuyết dây đc. Thật ra đây chỉ là cách gọi thôi nên cũng ko quan trọng lắm.

Tưởng trong thuyết dây thì vốn trường đã là thứ cơ bản nhất rồi? Trường tạo nên dây, dây chính là các hạt?

 

2 lỗ đen mà

 

Sorry. Hình như trường không có liên quan nhiều lắm đến cái đang nói. Dây là thứ cơ bản tạo nên các hạt.
Mà bác có tài liệu nào phổ thông, đọc cho biết về mấy thứ này không?

 

ai giải thích xem vũ trụ có điểm dung ko

thí vụ như là " đụng nóc " hay " đụng đáy " hay " đụng tường " ấy . Vẫn còn thắc mắc mấy cái đó

 

năm mới, mình cũng xin gửi đến anh em box50 một bài viết từ nhóm khoa học gia TG.
Bài viết cũng ngắn thôi, mục đích là khái quát lại những gì đã xảy ra từ lúc hai lỗ đen va chạm cho tới lúc các nhà khoa học phát hiện được tín hiệu do chúng phát ra.

Cách đây hơn 1 tỷ năm, hai lỗ đen ở gần nhau lâu ngày, do không cưỡng lại được sự hấp dẫn từ đối phương đã dần dần nhích lại gần nhau, rồi khi khoảng cách đã đủ gần, chúng quấn lấy nhau một cách mãnh liệt rồi ép lại với nhau, hòa hợp với nhau thành một thể thống nhất. Hiện tượng đó tạo ra một sức hấp dẫn cực lớn và lan truyền trong vũ trụ theo mọi hướng với vận tốc ánh sáng, tạo thành sóng hấp dẫn (sóng trọng trường).
Ngày hôm qua, 11/02/2016, lúc 22h30 giờ Việt Nam, Quỹ khoa học quốc gia Hoa Kỳ, NSFW, nhầm, NSF, tuyên bố các nhà vật lý tại LIGO đã ghi nhận được sự lan truyền đó, và giúp các nhà vật lý kiểm chứng được tiên đoán của Einstein cách đây 1 thế kỷ về sóng trọng trường.
Việc ghi nhận được sóng trọng trường cũng là lần đầu tiên nhân loại quan sát được, và thậm chí là nghe thấy âm thanh từ sự cọ xát, va chạm của hai lỗ đen tại một góc khuất tối tăm của vũ trụ, một hiện tượng mà trước giờ chỉ xuất hiện trên điện ảnh hoặc những thước phim mô phỏng 3D.

Mô hình bố trí thí nghiệm tại LINGA:


Hệ thí nghiệm quan sát LIGO được bố trí ở hai nơi là Stanford và Livingston để đảm bảo tính xác thực của kết quả.

 

Mô tả theo ảnh này là chuẩn này

Trường hợp khi có sóng hấp dẫn sẽ làm dịch chuyển vị trí gương ( gây niên nhiễu distortion - ko giao thoa nên có anh sáng dò ra). Độ dịch chuyển siêu nhỏ ~1/10k độ lớn của proton. Không hiểu các nhà khoa học của LIGO xử các nhiễu như rung trấn của trái đất kiểu gì khi đo với mức siêu nhậy như vậy?

 

người ta treo cái hệ đo lên.

 

Treo hệ đo đâu có nghĩa giảm được hoàn toàn. Giá treo cũng vẫn có rung trấn?

 

Nhiễu sóng ở đâu cũng có, động đất có, sóng điện thoại có, thậm chí có cả sóng vi ba nền cũng tìm đc luôn, nhưng sau khi phân tích thì sóng hấp dẫn có nhưng đặc điểm riêng về cường độ và tần số, cho nên người ta phân loại tìm ra đc.

Google vũ trụ khả kiến.

 

Xem hệ đo không. Hệ đo sự dịch chuyển "Displacement" của 2 tấm kính với độ siêu nhạy. Các cái mi nói thì tín hiệu luôn lớn hơn tín hiệu (SNR - tỷ số tín hiệu trên tạp lớn) hoặc là các đặc điểm riêng kia phải nắm được trước từ nguồn phát để xử lý bằng kỹ thuật lọc sau. Trong khi đó nếu có ảnh hưởng bởi nhiễu ngoài ta chắc chắn 1 điều là tỷ số SNR là vô cùng nhỏ và cũng không biết được đặc tính của tín hiệu trước.
Ta chỉ tò mò cách họ giảm nhiễu để đo được độ nhạy lớn thế.

 

chiến đê

 

biết mợ gì mà chiến đây

 

ta tưởng ở đây toàn giáo sư tiến sĩ vật lý

 

cái này trên tầm của giáo sư tiến sĩ vật lý gayvn rồi

 

gvn làm gì có chiên gia nào đủ trình giải thích cách họ xử lý nhiễu như nào mà hỏi ở đây